Archieven

Uw zoekacties: Gerechtsbestuur Honswijk

102 Gerechtsbestuur Honswijk

beacon
 
 
Inleiding
Honswijk was een klein dorpje dat in de tiende eeuw is ontstaan langs de Lekdijk en in de 19e eeuw is verdwenen. Het dorpje was gelegen op de Honswijkse stroomrug. Op het hoogtepunt bestond het dorpje uit een kerk, enkele huisjes en een landhuis of kasteeltje ten oosten van de kerk.
Het dorpje stond via de Lange Uitweg dwars door het Schalkwijkse moeras en langs het gerecht de Vrije Hoeve in verbinding met de dorpjes Loerik, Haltna en Westrum op de Houtense en Jutphase stroomrug. Ook was er een nauwe band met Gasperen, het latere Hagestein, aan de overkant van de Lek. De bebouwing lag grotendeels verspreid over de stroomruggen langs de Lek. Hier en daar was de bebouwing geconcentreerd.
Het dorp lag tot 1317 in het gerecht van Goye. Nadat de macht van Ten Goye verdween, ontstonden er verschillende nieuwe gerechten. Honswijk viel voortaan onder het gerecht Hagestein.
Op 29 maart 1338 werd het gerecht Hagestein gesplitst tussen Otto, heer van Asperen en Hubert de Schenk, heer van Culemborg. Hierbij kwam het gebied langs de Lek toe aan de Heer van Culemborg. Dit vormde het gerecht Honswijk. De kerk van Tull kwam toe aan het gerecht Honswijk. De rest van het gerecht Tull (exclusief kerk) werd samengevoegd met het gerecht ’t Waal.
In 1333 is direct oostelijk naast de kerk sprake van het huis/versterkte boerderij Tull. Dit huis bestond mogelijk al rond 1200. Zoals vaker gebeurde, werden huizen tijdens oorlogshandelingen verwoest. Het huis Tull moet hetzelfde zijn overkomen. Vermoedelijk ergens na 1406.
De kerk lag direct naast de Lekdijk. Na overstromingen werd de Lekdijk verzwaard en kwam de toren in de dijk te liggen. Honswijk heeft ook een molen gehad. Deze wordt vermeld in de periode 1632–1643, maar was in 1830 niet meer bekend. Mogelijk was het een voorloper van de molen in Molenbuurt. In 1748 stonden er 21 huizen in het gerecht Honswijk, veelal verspreid langs de Lekdijk.
In augustus 1811 zijn de gerechten Tull en ’t Waal, Honswijk en Schalkwijk samengevoegd tot de gemeente Schalkwijk. In 1818 splitsten Tull en ’t Waal en Honswijk zich af tot de gemeente Tull en ’t Waal.
Het archief heeft een omvang van 0,12 m1.
Aanwijzingen voor de gebruiker
Inventaris
10 Lijst van de hoornbeesten en het hoorngeld, 1760, 1793
102 Gerechtsbestuur Honswijk
Inventaris
10
Lijst van de hoornbeesten en het hoorngeld, 1760, 1793
Datering:
, 1760, 1793.
Omvang:
2 stukken
Concordans
oud nr.-: nieuw nr.

Kenmerken

Datering:
1658-1811
Plaatsnaam:
Honswijk
Omvang:
0,12
Openbaarheid:
Geheel openbaar
Soort archief:
Archieven van gemeentelijke organen
Herkomst:
Overheid_H
Auteur:
H.J.J. Scholtens
Rechtsvoorgangers:
Gemeentebestuur Schalkwijk 1811-1817, Gemeentebestuur Tull en 't Waal
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 102 Gerechtsbestuur Honswijk 1658-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 102