Archieven

Uw zoekacties: Gemeentebestuur Doorn

164 Gemeentebestuur Doorn

beacon
 
 
Inleiding
1. Geschiedenis van het dorp
2. Bestuur
164 Gemeentebestuur Doorn
Inleiding
2.
Bestuur
In de Franse tijd (1795-1813) veranderde de staatsinrichting drastisch door democratisering en centralisatie.
In 1798 werden de gerechten opgeheven, al bleef Doorn zich nog geruime tijd gerecht noemen. Later werd dit mairie, en in 1819 sprak men ook wel over de regering!
De benaming schout, afgewisseld met maire, president of burgemeester werd nog tot 1822 gebruikt, daarna verdween het voorgoed. Met het opheffen van de gerechten verdween ook de lage jurisdictie. Er werden rechtbanken ingesteld, en de archieven met betrekking tot de juridische taak van de gerechten werden overgedragen aan de rechtbanken en later aan het Rijksarchief.
In 1819 lijfde Napoleon het koninkrijk Holland in bij Frankrijk dat samengesteld was uit de departementen. Doorn kwam te ressorteren onder het Departement der Zuiderzee in het arrondissement Amersfoort, kanton Wijk bij Duurstede.
De meest markante bestuurder van Doorn is ongetwijfeld H.J. van Bennekom geweest. Hij werd in 1822 tot schout benoemd en bleef tot 1880 burgemeester, niet alleen van Doorn maar ook van Maarn en Maarsbergen, Cothen en Langbroek.
Behalve burgemeester was hij ook kapitein van de schutterij en notaris. In 1849 echter moest hij afstand nemen van het notariaat wegens onverenigbaarheid van functies. Verder trad hij op als voorzitter van heemraadschap "De Gooijerwetering" en was hij gemeentesecretaris. Toen De Geer in 1880 werd benoemd als burgemeester besloot Van Bennekom ook als secretaris te vertrekken: "omdat hij niet genegen is die betrekking onder het bestuur van een andere burgemeester te blijven vervullen".Hij hield overigens wel een vinger in de pap door gemeenteraadslid te worden.
Het archief weerspiegelt de verwarring die al deze ambten van Van Bennekom moeten hebben veroorzaakt. De stukken zijn gemakshalve gericht aan de besturen van Doorn en Langbroek samen en vanaf 1853 ook aan Maarn en Cothen.
Het is echter niet zeker of deze gezamenlijke adressering uitsluitend aan de ijver van Van Bennekom te danken is. Na het vaststellen van de grondwet in 1849, komt er een groot aantal samenvoegingsvoorstellen van de kant van het provinciaal bestuur. Tijdens de Bataafse Republiek was Doorn al eens samengevoegd geweest met Maarn, maar beide gemeenten herkregen hun autonomie in 1815 en wilden dat graag zo houden. De provincie zag dat anders en lanceerde het ene na het andere voorstel: Doorn samen met Langbroek en Cothen, of weer met Maarn, of alle drie samen. Gecombineerd met de burgemeestersverzameling van Van Bennekom zou dat wel eens zijn weerslag gehad kunnen hebben op het archief, omdat de adressering "Aan de gemeentebesturen van Doorn, Maarn, Langbroek en Cothen" hoofdzakelijk voorkomt op circulaires en brieven van de provincie. Overigens is van alle voorstellen tot samenvoeging niets terecht gekomen.
Met de komst van burgemeester De Geer van Jutfaas in 1880 werden de plannen voor een officieel gemeentehuis verwezenlijkt. Werd er in de zeventiende eeuw bij de schout thuis vergaderd, ten tijde van Van Bennekom huisde de raadkamer in de woning van de klerk Van Boeschoten, waarvoor de gemeente huur betaalde. In 1878 kreeg van Boeschoten een verhoging van zijn salaris met vijfentwintig gulden en kwam de huur te vervallen. Trouwerijen vonden plaats in "De Wachthuize" aan de Dorpsstraat, later in "Het Wapen van Doorn" van Lagerweij. Een echt gemeentehuis was noodzakelijk geworden door het gestegen inwonertal en de toegenomen taken van de gemeente. Bovendien zag men ook als voordeel dat: "daarmede tevens ten zeerste zal worden bevorderd eene betere regeling en berging van het archief", wat resulteerde in een speciaal archiefkamertje. De kosten van de bouw konden gedrukt worden door verhuur van bedrijfsruimte aan het post- en telegraafkantoor, een constructie waar de minister van verkeer en waterstaat toestemming voor had verleend en die in meerdere gemeenten werd toegepast. Bijkomend voordeel was, dat de gemeente ook nog een percentage uit de opbrengst van telegrammen kon claimen.
3. De ex-keizer
4. De archieven
5. Aanwijzingen voor de gebruiker

Kenmerken

Datering:
1811-1933 (1961)
Plaatsnaam:
Doorn
Omvang:
35,50
Openbaarheid:
Beperkt openbaar
Soort archief:
Archieven van gemeentelijke organen
Herkomst:
Overheid_U
Auteur:
Brita Pilger; met wijzigingen door Eddy Hinders
Rechtsvoorgangers:
Gerechtsbestuur Doorn / Gemeentebestuur Doorn
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 164 Gemeentebestuur Doorn 1811-1933 (1961)
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 164