De gemeentewet van 1851 en gemeentelijke verordeningen regelden vóór de Tweede Wereldoorlog de inrichting en samenstelling van de gemeentepolitie. Naast de gemeentepolitie was er ook de rijkspolitie.
In de Tweede Wereldoorlog werd door de bezetter één centrale staatspolitie ingesteld. In maart 1943 werd de hele Nederlandse politie gereorganiseerd en onder de directeur-generaal van Politie geplaatst. De politiekorpsen werden Staatspolitie. De scheiding met de Rijkspolitie verdween. Alle rangen werden omgezet in militaire rangen, zo werd de agent wachtmeester, de agent met meer dan 7 jaren diensttijd wordt brigadier, opperwachtmeester en de hoofdagent wordt hoofdwachtmeester.

Stukken van de Luchtbeschermingsdienst maken deel uit van het archief omdat deze gemeentelijke dienst zeer nauw samenwerkte met de politie. Met de invoering van de Luchtbeschermingswet van 1936 werden de gemeenten verplicht een aantal maatregelen te nemen tegen aanvallen vanuit de lucht. De burgemeesters werden verantwoordelijk gesteld voor de luchtbescherming en elke gemeente kreeg de verantwoordelijkheid om een Luchtbeschermingsdienst op te richten. De belangrijkste taken waren het waarnemen van vijandelijke vliegtuigen bij naderend onheil en het vroegtijdig ingrijpen middels het geven van luchtalarm. Een andere belangrijke taak was het toezicht op en de handhaving van de verplichte verduisteringsmaatregelen.

Op 15 april 1996 werden archiefbescheiden van de gemeentepolitie Leerdam uit de jaren 1940-1945 door de Politie Zuid-Holland Zuid, district Heerenwaard, overgedragen aan de gemeente Leerdam. Het ging om 16 archiefdozen met een totale omvang van 2 strekkende meter. Op 10 februari 2006 werd een aanvulling op dit archief door de Politie Zuid-Holland-Zuid overgedragen aan de gemeente Leerdam. Het ging hier om jaarverslagen uit de periode 1939-1990. Het hele archief werd na de oprichting van de gemeente Vijfheerenlanden overgedragen aan het Regionaal Historisch Centrum Zuidoost Utrecht. Het ging om totaal 2,34 strekkende meter. Het archief bestaat uit archiefstukken uit de oorlogsjaren aangevuld met jaarverslagen over de periode tot en met 1990.
De stukken zijn omgepakte in zuurvrije verpakkingen en voor zover die er nog in zaten, ontdaan van ijzer, nietjes, paperclips, bindsels en plastic.

Voor veel stukken gelden beperkingen ten aanzien van de openbaarheid.
Stukken uit dit archief kunnen worden aangevraagd door vermelding van de naam van het archief en het archiefbeheersnummer tussen ronde haken:
- Gemeentepolitie Leerdam, 1939-1990 (586);
- het of (de) inventarisnummer(s) van de stukken.