056 Gerechtsbestuur Darthuizen
056
Gerechtsbestuur Darthuizen
Inleiding
Het kleine gerecht Darthuizen lag tussen de gerechten Leersum, Doorn, Overlangbroek en Nederlangbroek. Het wordt voor het eerst genoemd in 1253 * . De schout van Darthuizen, Everhardus, zoon van Everhardus, oefende namens de domproost van Utrecht het bestuur uit. Het gerecht Darthuizen was een Gaasbeeks leen. In 1459 verviel het dan ook aan de bisschop van Utrecht en later via de Habsburgse landsheren aan de Staten van Utrecht * . In 1714 verkochten de Staten de heerlijke rechten, waarbij de ambachtsheer de schout en schepenen mocht aanstellen, aan Jan van Beuningen (zie inv.nr.35). Na diens dood in 1720 kwam de heerlijkheid Darthuizen door middel van openbare verkoop op 20 augustus 1721 in handen van Frederick Verwout. Na diens overlijden ging de heerlijkheid op 17 mei 1728 over op Johan Verbeek. Toen deze in 1744 stierf verwierf Frederick van de Honert de heerlijke rechten. Vervolgens kwam het goed in bezit van Abraham Jacob van der Dussen die de heerlijkheid op 22 september 1760 kocht. Na het verscheiden van Van der Dussen in 1793 werd Cornelis Jan van Nellesteyn de laatste 18e-eeuwse ambachtsheer. Drie jaar later, werden onder het nieuwe Bataafse bewind, alle heerlijkheden opgeheven.
Ten tijde van de Bataafse republiek werd Darthuizen voor een korte periode (1798-1802) bij Leersum gevoegd. In archivistisch opzicht heeft deze periode weinig sporen nagelaten. In 1802 werd Darthuizen weer een zelfstandig gerecht om in 1811 wederom bij Leersum gevoegd te worden. Om vervolgens in 1816 weer een zelfstandige gemeente te worden. In 1857 kwam Darthuizen definitief bij de gemeente Leersum * .
In het archief viel geen systematische ordening te bespeuren. Derhalve is er (in 1974) gekozen voor een zaaksgewijze ordening van de stukken. In de inventaris zijn ook een viertal stukken opgenomen die betrekking hebben op de ambachtsheren.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Inventarisnummer 15 is helaas zoek geraakt.
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Inventaris
3. Belastingen
13 Leggers van het oudschild- en schellinggeld, 1686, 1696 en 1706
9-3-1686: VERVOLG. Willem de Cruijff ende de Choralen in den Dom acht mergen Landts Bruijckt Wouter Willemsz voorsz s Jaers om xx mudden rogge Utrechts elcke mudde xxv strs f: xj ouds xxxvij st
Nu Eijgenaer de heer ter Lauw ende de heren van[den] Dom t Utr[echt] nu in plaatse van ter Lau den adt Schayk ende Bruijcker Jan Tonisz van Ommeren
Baernt Hermansz drie mergen Landts bruijckt Elis Harmansz s jaers om iiij¼ K gl f: 1 ouds xxviij st:
Nu Eijgenaer Jan Tonisz van Ommeren ende gebruijckt selfs
Dirck van Oostrum ende Jan van Dolre een halve hoeff Landts Bruijckt Dirck Claesz om xij Amertsfoorts mudden rogge elcke mudde xxxix st f xj ouds vj st
Nu Eijgenaer de heer van Broechuijsen Bruijker Antonis Petersz nu selfs
Jan van Velpen tot Leersum een hoffstede met wat Landts te samen groot wesende vier en een halve mr daer eenen daghuerder in woont s Jaers om vj K gulden ij¼ mudden rogge utrechts dat mudde xxv strs f iiij Ouds xiiij sts
Nu Eijgenaer de Heer van Broechuijsen ende Bruijcker Cornelis Woutersz nu Bruijcker Willem Arrisz
Baernt Harmansz ende Peter van Velpen ses mergen landts bruijckt Elis Harmansz s Jaers om v gl f: iij Ouds xvj strs
Nu Eijgenaers de Wed van Aert Woutersz ende de v[er]dere Erfgenamen van Cornelis van Ommeren Bruijcker Antonis Pietersz nu Jan Jansz
Die Heren van St Catharijne Gasthuijse een halve hoeff Landts bruijckt Elis van Broechuijsen s Jaers om xxiiij mudden rogge Utrechts elcke mudde om xxv strs ft xiiij Ouds xij strs
Eijgenaer en Bruijcker van vij mr Cruijff Peters nu sijn kinderen f: xij last xij¼ ouds xij strs
Gijbert Dircksz Eijgenaer ende Bruicker van een mr lastende 1¼ ouds
Aldus het weerkleeet bij den schout Mr Anth: Keppel ter kamere van finantie van haer Ed: Mo: overgebragt den ixen Maert 1686 ende bevonden met de Principale get bij den secs van Hilten te accorderen.
Nu Eijgenaer de heer ter Lauw ende de heren van[den] Dom t Utr[echt] nu in plaatse van ter Lau den adt Schayk ende Bruijcker Jan Tonisz van Ommeren
Baernt Hermansz drie mergen Landts bruijckt Elis Harmansz s jaers om iiij¼ K gl f: 1 ouds xxviij st:
Nu Eijgenaer Jan Tonisz van Ommeren ende gebruijckt selfs
Dirck van Oostrum ende Jan van Dolre een halve hoeff Landts Bruijckt Dirck Claesz om xij Amertsfoorts mudden rogge elcke mudde xxxix st f xj ouds vj st
Nu Eijgenaer de heer van Broechuijsen Bruijker Antonis Petersz nu selfs
Jan van Velpen tot Leersum een hoffstede met wat Landts te samen groot wesende vier en een halve mr daer eenen daghuerder in woont s Jaers om vj K gulden ij¼ mudden rogge utrechts dat mudde xxv strs f iiij Ouds xiiij sts
Nu Eijgenaer de Heer van Broechuijsen ende Bruijcker Cornelis Woutersz nu Bruijcker Willem Arrisz
Baernt Harmansz ende Peter van Velpen ses mergen landts bruijckt Elis Harmansz s Jaers om v gl f: iij Ouds xvj strs
Nu Eijgenaers de Wed van Aert Woutersz ende de v[er]dere Erfgenamen van Cornelis van Ommeren Bruijcker Antonis Pietersz nu Jan Jansz
Die Heren van St Catharijne Gasthuijse een halve hoeff Landts bruijckt Elis van Broechuijsen s Jaers om xxiiij mudden rogge Utrechts elcke mudde om xxv strs ft xiiij Ouds xij strs
Eijgenaer en Bruijcker van vij mr Cruijff Peters nu sijn kinderen f: xij last xij¼ ouds xij strs
Gijbert Dircksz Eijgenaer ende Bruicker van een mr lastende 1¼ ouds
Aldus het weerkleeet bij den schout Mr Anth: Keppel ter kamere van finantie van haer Ed: Mo: overgebragt den ixen Maert 1686 ende bevonden met de Principale get bij den secs van Hilten te accorderen.
056 Gerechtsbestuur Darthuizen
Inventaris
3. Belastingen
13 Leggers van het oudschild- en schellinggeld, 1686, 1696 en 1706
9-3-1686: VERVOLG. Willem de Cruijff ende de Choralen in den Dom acht mergen Landts Bruijckt Wouter Willemsz voorsz s Jaers om xx mudden rogge Utrechts elcke mudde xxv strs f: xj ouds xxxvij st
Nu Eijgenaer de heer ter Lauw ende de heren van[den] Dom t Utr[echt] nu in plaatse van ter Lau den adt Schayk ende Bruijcker Jan Tonisz van Ommeren
Baernt Hermansz drie mergen Landts bruijckt Elis Harmansz s jaers om iiij¼ K gl f: 1 ouds xxviij st:
Nu Eijgenaer Jan Tonisz van Ommeren ende gebruijckt selfs
Dirck van Oostrum ende Jan van Dolre een halve hoeff Landts Bruijckt Dirck Claesz om xij Amertsfoorts mudden rogge elcke mudde xxxix st f xj ouds vj st
Nu Eijgenaer de heer van Broechuijsen Bruijker Antonis Petersz nu selfs
Jan van Velpen tot Leersum een hoffstede met wat Landts te samen groot wesende vier en een halve mr daer eenen daghuerder in woont s Jaers om vj K gulden ij¼ mudden rogge utrechts dat mudde xxv strs f iiij Ouds xiiij sts
Nu Eijgenaer de Heer van Broechuijsen ende Bruijcker Cornelis Woutersz nu Bruijcker Willem Arrisz
Baernt Harmansz ende Peter van Velpen ses mergen landts bruijckt Elis Harmansz s Jaers om v gl f: iij Ouds xvj strs
Nu Eijgenaers de Wed van Aert Woutersz ende de v[er]dere Erfgenamen van Cornelis van Ommeren Bruijcker Antonis Pietersz nu Jan Jansz
Die Heren van St Catharijne Gasthuijse een halve hoeff Landts bruijckt Elis van Broechuijsen s Jaers om xxiiij mudden rogge Utrechts elcke mudde om xxv strs ft xiiij Ouds xij strs
Eijgenaer en Bruijcker van vij mr Cruijff Peters nu sijn kinderen f: xij last xij¼ ouds xij strs
Gijbert Dircksz Eijgenaer ende Bruicker van een mr lastende 1¼ ouds
Aldus het weerkleeet bij den schout Mr Anth: Keppel ter kamere van finantie van haer Ed: Mo: overgebragt den ixen Maert 1686 ende bevonden met de Principale get bij den secs van Hilten te accorderen.
Nu Eijgenaer de heer ter Lauw ende de heren van[den] Dom t Utr[echt] nu in plaatse van ter Lau den adt Schayk ende Bruijcker Jan Tonisz van Ommeren
Baernt Hermansz drie mergen Landts bruijckt Elis Harmansz s jaers om iiij¼ K gl f: 1 ouds xxviij st:
Nu Eijgenaer Jan Tonisz van Ommeren ende gebruijckt selfs
Dirck van Oostrum ende Jan van Dolre een halve hoeff Landts Bruijckt Dirck Claesz om xij Amertsfoorts mudden rogge elcke mudde xxxix st f xj ouds vj st
Nu Eijgenaer de heer van Broechuijsen Bruijker Antonis Petersz nu selfs
Jan van Velpen tot Leersum een hoffstede met wat Landts te samen groot wesende vier en een halve mr daer eenen daghuerder in woont s Jaers om vj K gulden ij¼ mudden rogge utrechts dat mudde xxv strs f iiij Ouds xiiij sts
Nu Eijgenaer de Heer van Broechuijsen ende Bruijcker Cornelis Woutersz nu Bruijcker Willem Arrisz
Baernt Harmansz ende Peter van Velpen ses mergen landts bruijckt Elis Harmansz s Jaers om v gl f: iij Ouds xvj strs
Nu Eijgenaers de Wed van Aert Woutersz ende de v[er]dere Erfgenamen van Cornelis van Ommeren Bruijcker Antonis Pietersz nu Jan Jansz
Die Heren van St Catharijne Gasthuijse een halve hoeff Landts bruijckt Elis van Broechuijsen s Jaers om xxiiij mudden rogge Utrechts elcke mudde om xxv strs ft xiiij Ouds xij strs
Eijgenaer en Bruijcker van vij mr Cruijff Peters nu sijn kinderen f: xij last xij¼ ouds xij strs
Gijbert Dircksz Eijgenaer ende Bruicker van een mr lastende 1¼ ouds
Aldus het weerkleeet bij den schout Mr Anth: Keppel ter kamere van finantie van haer Ed: Mo: overgebragt den ixen Maert 1686 ende bevonden met de Principale get bij den secs van Hilten te accorderen.
Datering:
9-3-1686
laatste wijziging 02-11-2020
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Kenmerken
Datering:
1666-1811
Plaatsnaam:
Darthuizen
Omvang:
0,24
Openbaarheid:
Geheel openbaar
Soort archief:
Archieven van gemeentelijke organen
Herkomst:
Overheid_U
Auteur:
T.M. Lisman-Schaap, H.J. Postema, D. Ruiter
Rechtsvoorgangers:
Gemeentebestuur Darthuizen
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
Categorie:
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden