Archieven

Uw zoekacties: De Gecombineerde MN, 1980-03-08; p. 6 Dorpsgerechten

064 Dorpsgerechten

beacon
 
 
Inleiding
Deze inventaris bevat de archieven van de dorpsgerechten die hebben gefunctioneerd op het grondgebied van de zes gemeenten die zijn aangesloten bij het Regionaal Archief Zuid-Utrecht.
De archieven van de dorpsgerechten, behalve van die gerechten die functioneerden op het grondgebied van de huidige gemeente Vianen, zijn in april 1997 overgebracht uit Het Utrechts Archief naar de gemeenschappelijke archiefbewaarplaats van het Streekarchivariaat Kromme-Rijngebied-Utrechtse Heuvelrug, de voorganger van het RHC Zuidoost Utrecht, in Wijk bij Duurstede.
Als gevolg van een provinciale grenswijziging werd de gemeente Vianen op 1 januari 2002 ingedeeld bij de provincie Utrecht. Naar aanleiding van deze nieuwe indeling werden in 2008 de "Viaanse" gerechtelijke archieven overgebracht van het Nationaal Archief naar Het Utrechts Archief. In maart 2014 vond vandaar de overdracht plaats naar het RHC Zuidoost Utrecht.
Eind november 2019 zijn de dorpsgerechten van de gerechten die ressorteerden onder de voormalige gemeenten Leerdam en Zederik overgebracht vanuit het Nationaal Archief in 's-Gravenhage naar het RHC Zuidoost Utrecht.
De inventaris is, wat betreft de Utrechtse dorpsgerechten, een uittreksel uit de Inventaris van de archivalia afkomstig van de dorpsgerechten in de provincie Utrecht 1489-1811, door D.T. Koen (Utrecht, 1985; Inventaris 49). Daar vindt u ook een uitgebreide inleiding op deze archieven.
Een aantal inventarisnummers ontbreekt. Deze waren al niet meer aanwezig tijdens de overdracht naar Wijk bij Duurstede. Dit is in de toegang steeds aangegeven.
1. Aanwijzingen voor de gebruiker
Inventaris
2. Gerecht Amerongen, Ginkel en Elst
2.2. Criminele rechtspraak
1-232 Rol van lijfstraffelijke en boetstraffelijke zaken
5 1710 okt.-1794
064 Dorpsgerechten
Inventaris
2. Gerecht Amerongen, Ginkel en Elst
2.2. Criminele rechtspraak

1-232 Rol van lijfstraffelijke en boetstraffelijke zaken
5
1710 okt.-1794
Opmerkingen:
Regesten zijn gemaakt door H.J. Postema in juni 2013.
19-12-1732: Gerrit Franken Wildeman is op woensdag 10-12-1732 ’s naar noens 2 a 3 uuren sijn dienstmaagt of huijshouster Henderijn van den broek soude hebben geslagen met een tang een gat in haar hooft, dat gem[elde] Henderijn van den broek sedert die tijt dat deselve soude geslagen sijn van tijt tot tijt sieker soude sijn geworden en op dingsdag den 16e decemb 1732 is gestorven, ende v[er]mits den heere Nicolaas Spranger Drossaard Jegenwoordig absent is en op deese dag alhier v[er]wagt wort of het niet oorbaar soude weesen dewijl presimtief is dat gem[elde] henderijn van den broek aan die wont aan haar hooft gestorven is, bij provisie door den Geregtsbode aan Gerrit Franken Wildeman of aan degeene alwaar ten huijse het voorsz dode lighaam is berustende of aan desselfs vrienden te late interdiceren en v[er]bieden dat het dode lichaam so het al gekist is de kist niet sal mogen toespijkeren nog het dode lighaam niet sullen mogen vervoeren of ter aarde te bestellen als tot nader ordre van den geregte waar op het geregt heeft geresolveert de interdictie en v[er]bodt als voore gemelt voorgebtagt door den geregtsbode te late doen. Diezelfde middag om 2 uur heeft Nicolaas Spranger met Johannes de Ruijt, Peter van Bellesteijn, Hendrick van Wessel en brant van Barneveld nevens den heere Vink medicine doctor te Utregt en Louis Begero Dorps Chrirurgijn alhier sig vervoegt ten huijs van Gerrit Franken Wildeman. Het lichaam van Hendrijn wordt geëxamineerd. Als zij maar direct naar de dokter was gegaan, had ze prima kunnen genezen. De erfgenamen geven het lichaam van hun nicht over aan het gerecht. Zij willen niet opdraaien voor de kosten. Hendrijn is op dinsdag 23-12-1732 begraven.
22-1-1742: Verzoekschrift van Gijsbert Roelofsen voor zijn minderjarige zoon Gerrit Gijsbertsen, althans gevangen alhier, dat sedert eenige tijt herwaart Hendrik den dekker eenigen in haat tegens den sppnt en sijne familie heeft opgevat, voornamentlijk, somen vertrouwt veroorsaakt ter sake des suppnts swager hadde ingehuurt eene hofstede, die hij gaarne hadden willen in huuren hebben en competerende den Heere Grave van Rochfort, dat gem Hendrik den Dekker daar over en andere opgevatte en gesogte redenen een euvelmoet opgevath en over al en bij alle gelegentheijd den sppnt en sijne familie alle hoon en wederwaardigheden heeft soeken aan te doen selfs sig niet ontsien heeft met eene veragtelijke toenaam te benaemen en nate geven: Het welke soverre is gegaan dat wanneer hij den sppnt ofte een van sijne familie aansprak met sodanige toenaam deselve ontmoetede: waar op gebeurt is dat op dingsdag avond geweest sijnde den 16e Janrij deses Jaars 1742 des sppnts voorgem: minderjarige soon opden Eng ontrent de steeg van Wajesteijn ontmoet is den meergem: Hendrik Dekker aan wien hij goeden avond heeft toegewenst, dog dat den voorn: Hendrik Dekker die vriendschap met gelijke vriendelijke woorden niet heeft beantwoort maar deselve als van outs en uijt dien voorgaanden wrok, met dien hatelijken en onlijdelijken toenaam heeft aangesproken: Dat des suppnts voorn: soon siende dat gem: Hendrik den Dekker voorsien en gewapent was met twe a drie grote houte pollepels en vresende dat daar mede soude geaggresseert en overvallen worden, daar omme sig ook in staat … Gerrit trok daarop zijn mes en zij raakten in gevecht. Hendrik Dekker is Hendrik Jansen van Ginkel. Hij is de buurman van Gijsbert.
11-11-1784: De drossaard geeft te kennen dat ondanks ernstige waarschuwingen op 26-9-1784 waar bij op het sterkste verboden is alle de soo in swang gaande buijtensporigheden met bedrijginge van exemplaar straffe tegen de overtreders, en nogtans sedert dien tijd veel ongeregeldheden door samenrottende jongelingen sonder ophouden zijn gepleegd, tot versmading en veragtinge vande Justitie soo als dan weder op laatstleden zondag des avonds ontrend halv Negen Uren een eclatant en strafweerdig geval is gebeurd waar van hij Heer Drossaard is geinformeerd geworden en deswegens klagten zijn gedaan door de Perzoonen van de wed de Vries, en Jan van Schaik, alhier woonachtig, versoekende, mits dien hij Hr Drossaard dat het gereest voorn: Jan van Schaik en sijn soon Fredk van Schaik (alzo de laatste van het geval ook bewustheid heeft) voor sig te ontbieden ten einde zij in perzoon voor het Gereest verslag van het voorgevallene soude doen. Zij verklaren dat op die avond de wed de Vries uit het huis van de wed Gerrit van Garderen komende is gerancontreerd ontrend het Raadhuijs door eenige baldadige jonge lieden welke haar met de vuijlste bordeeltaal toespraken waar door zij zeer ontsteld te rug ging naar het huijs van de wed Gerret van Gerderen en op haar roepen door haare dogter bij voorn wed inwoonende, met de lamp in de hand is ingelaaten. Die lamp is door iemand uitgeblazen. De dochter riep de hulp in van Jan de Vries. Die kwam met zijn zoon. Op de stoep vonden zij Jacob van Dijk liggen die ijsselijk vloekte. Ook Peter van Soest, zoon van Hendrik van Soest, trotseerde Jan op een brutaale wijse onder grousame vloeken.

Kenmerken

Datering:
1505-1811 (1836)
Plaatsnaam:
Amelisweerd, Amerongen, Bolgerijen, Bunnik, Cothen, Darthuizen, Doorn, Driebergen, Dwarsdijk, Everdingen, Hagestein, Hardenbroek, Heemstede, Hei- en Boeicop, Honswijk, Houten, Kedichem, Grote en Kleine Koppel, Maarschalkerweerd, Lakerveld, Lexmond, Maarn, Maarsbergen, Meerkerk, Middelkoop, Nederlangbroek, Nieuwland, Odijk, Oosterwijk, Oudwulven, Overlangbroek, Schalkwijk, Schonauwen, Schoonrewoerd, Sterkenburg, Tienhoven, Tull en 't Waal, Werkhoven, Wulven, Leersum, Ginkel, Autena, Elst, 't Goy
Omvang:
37,25
Openbaarheid:
Geheel openbaar
Soort archief:
Archieven van rechterlijke organen
Herkomst:
Overheid_A
Auteur:
D.T. Koen, H.J. Postema
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 064 Dorpsgerechten 1505-1811 (1836)
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 064