Archieven

Uw zoekacties: De Gecombineerde Z, 1947-04-03; p. 25 Gerechtsbestuur Dwarsdijk of Nijendijk

027 Gerechtsbestuur Dwarsdijk of Nijendijk

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
027   Gerechtsbestuur Dwarsdijk of Nijendijk
Inleiding
Binnen de voormalige gemeente Cothen (nu onderdeel van Wijk bij Duurstede) lagen eeuwenlang twee nederzettingen: Cothen en Dwarsdijk. De laatste werd ook wel Nijendijk genoemd.
Het gehucht Dwarsdijk is ontstaan doordat er langzaam maar zeker steeds meer bebouwing kwam langs de Dwarsdijk, nu voor een deel Smidsdijk geheten. Er ontstond zelfs een heuse kapel, die overigens begin 17e-eeuw door verval is verdwenen. Er resteert nog een kleine concentratie van bebouwing nabij de kruising met de Kapelleweg.
Vanouds vormde landbouw de belangrijkste economische activiteit. Rond de eeuwwisseling van de 19e naar de 20e eeuw, verschoof het accent naar veeteelt en fruitteelt. Handel, nijverheid en industrie hebben zich in Cothen nauwelijks ontwikkeld.
Na de afdamming van de Rijn in 1122 werd ontginning van de gebieden rond de Kromme Rijn mogelijk.
De Utrechtse kerk had zich in de vroege Middeleeuwen tot een belangrijke grondbezitter in het Kromme-Rijngebied weten op te werken. In de late Middeleeuwen, toen het domeinstelsel ophield te bestaan, bleven veel gronden aan kerkelijke instellingen verbonden, hetzij als tijnsgoed, pachtgoed of leengoed. In de 17e en 18e eeuw nam het kerkelijk grondbezit in Cothen en Dwarsdijk af. Tegelijkertijd nam echter het grondbezit van de adel en burgers toe. Het grondeigendom onder boeren bleef gering. Omstreeks 1600 waren vrijwel alle 40 boeren pachters.
Van het archief rest slechts een deel uit de 18e en 19e eeuw. Alle voorgaande stukken zijn verdwenen. Naast de bestuursnotulen ligt de nadruk grotendeels op belastingregisters. Het archief heeft een omvang van 0,72 m1 en is volledig openbaar.
1. Aanwijzingen voor de gebruiker
laatste wijziging 19-10-2021
622 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 16 bestanden
Inventaris
1. Stukken van algemene aard
2. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
2.1. Organisme
2.2. Betrekkingen tot andere organen
2.3. Bestuur
5 Staat van jaarlijks terugkerende bestuurswerkzaamheden van het gerecht, 1784
027 Gerechtsbestuur Dwarsdijk of Nijendijk
Inventaris
2. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
2.3. Bestuur
5
Staat van jaarlijks terugkerende bestuurswerkzaamheden van het gerecht, 1784
Datering:
, 1784.
Omvang:
1 omslag
NB:
Regesten gemaakt door A.A.B. van Bemmel.
Oude Orde:
5
laatste wijziging 24-09-2020
1784: Memorie van maandelijkse zaken onder de Dwarsdijk in:
· januari: de eigenaren en gebruikers op te geven welke ongelden zij wegens hun land moeten betalen;
· februari: voor de 15de de lijst van de schapen, wie die houden, aan de ontvanger van de Domeinen Tol te geven; voor 1 maart het hoorn- en boomgaardgeld aan de ontvanger van de 35-jarige renten betalen;
· maart: --;
· april: op het eind van de maand moeten de biljetten van de acten van indemniteit aangeplakt worden alsmede van de schouw van de ekster- en kraaiennesten; idem van de eg-schouw en van de schouw van de binnenwegen; voorts de zitdagen tot de ontvangst van de verschuldigde ongelden en tot het aantekenen van de hoorn-, dienstbode-, paarden- en boomgaardgelden; nb: hier ook in te stellen de naam van degenen die gedurende dat jaar zullen af- en aantekenen; in deze maand of in mei of juni betalen aan de exploiteur van de Lekdijk wegens het bezanden van de slagen op die dijk (2,5 stuiver per roede);
· mei: het doen van de schouwen alsmede het houden van de zitdag tot de ontvangst van de verschuldigde ongelden en tot het aantekenen van het hoorngeld e.d.; voor 1 juni de lijsten van het dienstbode- en paardengeld aan de Staatskamer overleveren; de ‘ingeslagen buiten bieren’ te betalen; de 2,5 stuiver per roede op de Lekdijk als die in de vorige maand niet betaald zijn;
· juni: te betalen de 2,5 stuiver per roede op de Lekdijk als die in de twee vorige maanden niet betaald zijn;
· juli: het doen van de schouwen van de weteringen en tochtsloten; de zetting van consumptie; de zitdag houden tot de ontvangst van ongelden; ook het aantekenen van de veulens; voor 1 augustus betalen het Lekdijkgeld aan de kameraar van de Lekdijk alsmede het dienstbodegeld ten comptoire van de ontvanger van de 40ste penning; item het paardengeld ten comptoire van de ontvanger van de Domeinen;
· augustus: --;
1784: september: voor 1 oktober de monsterrol van de personen die verplicht zijn ten tijde van het dijkleger ter Lekdijk te gaan, over te geven aan de secretaris van de Lekdijk; voor 1 oktober de zettingen en dubbelden aan de Kamer bezorgen; de ordonnantie ter voorkoming van brand te publiceren; in deze of de volgende maand (als de wegen bruikbaar zijn) te schouwen de weteringen, de tochtsloten;
item de ‘zooij-schouwe’ van de binnenwegen; als ook de zitdag van de verschuldigde ongelden te houden; voor de 15de maken de lijst van de nachtwacht;
· oktober: op het eind van deze maand aanplakken wegens de zitdag tot het ontvangen van het hoorn-, dienstbode-, paarden- en boomgaardgeld; alsmede van de verschuldigde ongelden voor de derde of laatste maal; item te schouwen de weteringen en tochtsloten mitsgaders de ‘zooij-schouwe’ van de binnenwegen; nb: wanneer dit alles niet is geschied;
· november: zitdag te houden tot het ontvangen van het hoorn-, dienstbode-, paarden- en boomgaardgeld alsmede ten overvloede voor de vierde maal van de verschuldigde ongelden;
· december: voor 1 januari de lijsten van het hoorn- en boomgaardgeld aan de Staatskamer leveren.
Alle tien jaar de oudschildgeld blafferd over te geven (is gedaan in 1776). Vier maal in het jaar een open rechtdag houden. De volgende middelen moeten betaald worden:
- het Lekdijkgeld 1783 -> voor augustus 1784;
- het Oudschildgeld, de 20 stuk reëel en de 15 stuk personeel 1783 -> voor februari 1785;
- enkel en dubbelhuisgeld plus haardstedegeld 1783 -> voor pasen 1785;
- consumptieve lasten 1783 verschenen 1-5-1784 -> voor mei 1785;
- dienstbode- en paardengeld 1783 verschenen mei 1784 -> voor 1 augustus 1784;
- hoorn- en boomgaardgeld 1784 -> voor 1 maart 1785.
6-7 Beschikkingen van de ambachtsheer, waarbij schepenen worden benoemd
8 Eedsformulier voor de schepenen, [ca. 1780]
9 Akte, waarbij de schout, gadermeester en secretaris J.C. de Graaf trouw zweert aan de bestaande regeringsvorm, 1796
10 Proces-verbaal van de installatie van het gemeentebestuur door de provisionele maire J.C. de Graaf, 1811
2.4. Personeel
2.5. Financien
2.6. Belastingen
2.7. Waterstaat
2.8. Landbouw en veeteelt
2.9. Armenzorg
2.10. Kerkelijke zaken
2.11. Militaire zaken
laatste wijziging 19-10-2021
622 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 16 bestanden
Bijlage: Concordans
oud *  : nieuw
1: 6-7
2: 2
3: 1 en 36
4: 17
5: 5
6: 35
7: 38-41
8: 37
9: 42-44
10: 11
11: 9 en 12 en archief Gemeentebestuur Cothen 1811-1947 (28), inv.nr 25.
12: 45-46
13: Archief Gerechtsbestuur Cothen 1789-1811 (26), inv.nr 18.
14: 47 en 49
15: 48
16: 51
17: 26-28
18: 34
19-20: 21-23
21: 18-20
22: 30-33
23: 29
24: 24
25: 25
26: 3
27: 4
28: 50-51
29: Archief Gerechtsbestuur Cothen 1789-1811 (26), inv.nr. 15 en archief Gemeentebestuur Cothen 1811-1947(28), inv.nrs 31 en 229.
30: Archief gemeente Cothen 1811-1947 (28), inv.nr 383 (inventaris 1894, niet de 'ontwerplijst van schouten').
laatste wijziging 19-10-2021
622 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 16 bestanden

Kenmerken

Datering:
1701-1811
Plaatsnaam:
Dwarsdijk of Nijendijk
Omvang:
0,72
Openbaarheid:
Geheel openbaar
Soort archief:
Archieven van gemeentelijke organen
Herkomst:
Overheid_W
Auteur:
M.A. van der Eerden-Vonk, A.A.B. van Bemmel
Rechtsvoorgangers:
Gemeentebestuur Cothen
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 027 Gerechtsbestuur Dwarsdijk of Nijendijk 1701-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 027
Categorie:
laatste wijziging 19-10-2021
622 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 16 bestanden