056 Gerechtsbestuur Darthuizen
056
Gerechtsbestuur Darthuizen
Inleiding
Het kleine gerecht Darthuizen lag tussen de gerechten Leersum, Doorn, Overlangbroek en Nederlangbroek. Het wordt voor het eerst genoemd in 1253 * . De schout van Darthuizen, Everhardus, zoon van Everhardus, oefende namens de domproost van Utrecht het bestuur uit. Het gerecht Darthuizen was een Gaasbeeks leen. In 1459 verviel het dan ook aan de bisschop van Utrecht en later via de Habsburgse landsheren aan de Staten van Utrecht * . In 1714 verkochten de Staten de heerlijke rechten, waarbij de ambachtsheer de schout en schepenen mocht aanstellen, aan Jan van Beuningen (zie inv.nr.35). Na diens dood in 1720 kwam de heerlijkheid Darthuizen door middel van openbare verkoop op 20 augustus 1721 in handen van Frederick Verwout. Na diens overlijden ging de heerlijkheid op 17 mei 1728 over op Johan Verbeek. Toen deze in 1744 stierf verwierf Frederick van de Honert de heerlijke rechten. Vervolgens kwam het goed in bezit van Abraham Jacob van der Dussen die de heerlijkheid op 22 september 1760 kocht. Na het verscheiden van Van der Dussen in 1793 werd Cornelis Jan van Nellesteyn de laatste 18e-eeuwse ambachtsheer. Drie jaar later, werden onder het nieuwe Bataafse bewind, alle heerlijkheden opgeheven.
Ten tijde van de Bataafse republiek werd Darthuizen voor een korte periode (1798-1802) bij Leersum gevoegd. In archivistisch opzicht heeft deze periode weinig sporen nagelaten. In 1802 werd Darthuizen weer een zelfstandig gerecht om in 1811 wederom bij Leersum gevoegd te worden. Om vervolgens in 1816 weer een zelfstandige gemeente te worden. In 1857 kwam Darthuizen definitief bij de gemeente Leersum * .
In het archief viel geen systematische ordening te bespeuren. Derhalve is er (in 1974) gekozen voor een zaaksgewijze ordening van de stukken. In de inventaris zijn ook een viertal stukken opgenomen die betrekking hebben op de ambachtsheren.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Inventarisnummer 15 is helaas zoek geraakt.
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Inventaris
3. Belastingen
12 Stukken betreffende de heffing en invordering van belastingen, 1710-1722
29-8-1714: Extract Uyt de Resolutien van de Ed: Mog: Heeren Staten ’s Lands van Utrecht.
Mercurii 29a. Augusti 1714.
Op het gerepresenteerde desen aangaande is na deliberatie goed-gevonden ende verstaan de Schouten ende Gadermeesters deser Provincie te lasten ende ordonneren, gelyk deselve gelast ende geordonneert worden by desen, de verschenen ende onbetaalde Ongelden over den Jaare 1712. by executie in te vorderen van die geene, dewelke geen merckelyke sterfte van Beesten hebben gehad, ende die ten Comptoire van Haar Ed: Mog: te brengen binnen den tijd van ses weecken, na insinuatie deses, op poene van gyselinge.
Ende Ordonneren Haar Ed: Mog: verder gemelte Schouten ende Gader-meesters binnen den tijd van drie weecken ter Kamere van Haar Ed: Mog: Finantie op te geven, ende over te leveren een pertinente Memorie van alle die geene, dewelke in haar District sterfte onder haare Beesten hebben gehad, als mede hoe veel van deselve een yder van haar heeft verloren, ende wat Beesten sy nu nog hebben.
Onder-stond:
Accordeert met de voorsz Resolutien.
Was geteekent,
G. Voet van Winssen.
Mercurii 29a. Augusti 1714.
Op het gerepresenteerde desen aangaande is na deliberatie goed-gevonden ende verstaan de Schouten ende Gadermeesters deser Provincie te lasten ende ordonneren, gelyk deselve gelast ende geordonneert worden by desen, de verschenen ende onbetaalde Ongelden over den Jaare 1712. by executie in te vorderen van die geene, dewelke geen merckelyke sterfte van Beesten hebben gehad, ende die ten Comptoire van Haar Ed: Mog: te brengen binnen den tijd van ses weecken, na insinuatie deses, op poene van gyselinge.
Ende Ordonneren Haar Ed: Mog: verder gemelte Schouten ende Gader-meesters binnen den tijd van drie weecken ter Kamere van Haar Ed: Mog: Finantie op te geven, ende over te leveren een pertinente Memorie van alle die geene, dewelke in haar District sterfte onder haare Beesten hebben gehad, als mede hoe veel van deselve een yder van haar heeft verloren, ende wat Beesten sy nu nog hebben.
Onder-stond:
Accordeert met de voorsz Resolutien.
Was geteekent,
G. Voet van Winssen.
056 Gerechtsbestuur Darthuizen
Inventaris
3. Belastingen
12 Stukken betreffende de heffing en invordering van belastingen, 1710-1722
29-8-1714: Extract Uyt de Resolutien van de Ed: Mog: Heeren Staten ’s Lands van Utrecht.
Mercurii 29a. Augusti 1714.
Op het gerepresenteerde desen aangaande is na deliberatie goed-gevonden ende verstaan de Schouten ende Gadermeesters deser Provincie te lasten ende ordonneren, gelyk deselve gelast ende geordonneert worden by desen, de verschenen ende onbetaalde Ongelden over den Jaare 1712. by executie in te vorderen van die geene, dewelke geen merckelyke sterfte van Beesten hebben gehad, ende die ten Comptoire van Haar Ed: Mog: te brengen binnen den tijd van ses weecken, na insinuatie deses, op poene van gyselinge.
Ende Ordonneren Haar Ed: Mog: verder gemelte Schouten ende Gader-meesters binnen den tijd van drie weecken ter Kamere van Haar Ed: Mog: Finantie op te geven, ende over te leveren een pertinente Memorie van alle die geene, dewelke in haar District sterfte onder haare Beesten hebben gehad, als mede hoe veel van deselve een yder van haar heeft verloren, ende wat Beesten sy nu nog hebben.
Onder-stond:
Accordeert met de voorsz Resolutien.
Was geteekent,
G. Voet van Winssen.
Mercurii 29a. Augusti 1714.
Op het gerepresenteerde desen aangaande is na deliberatie goed-gevonden ende verstaan de Schouten ende Gadermeesters deser Provincie te lasten ende ordonneren, gelyk deselve gelast ende geordonneert worden by desen, de verschenen ende onbetaalde Ongelden over den Jaare 1712. by executie in te vorderen van die geene, dewelke geen merckelyke sterfte van Beesten hebben gehad, ende die ten Comptoire van Haar Ed: Mog: te brengen binnen den tijd van ses weecken, na insinuatie deses, op poene van gyselinge.
Ende Ordonneren Haar Ed: Mog: verder gemelte Schouten ende Gader-meesters binnen den tijd van drie weecken ter Kamere van Haar Ed: Mog: Finantie op te geven, ende over te leveren een pertinente Memorie van alle die geene, dewelke in haar District sterfte onder haare Beesten hebben gehad, als mede hoe veel van deselve een yder van haar heeft verloren, ende wat Beesten sy nu nog hebben.
Onder-stond:
Accordeert met de voorsz Resolutien.
Was geteekent,
G. Voet van Winssen.
Datering:
29-8-1714
laatste wijziging 02-11-2020
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Kenmerken
Datering:
1666-1811
Plaatsnaam:
Darthuizen
Omvang:
0,24
Openbaarheid:
Geheel openbaar
Soort archief:
Archieven van gemeentelijke organen
Herkomst:
Overheid_U
Auteur:
T.M. Lisman-Schaap, H.J. Postema, D. Ruiter
Rechtsvoorgangers:
Gemeentebestuur Darthuizen
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
Categorie:
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden