056 Gerechtsbestuur Darthuizen
056
Gerechtsbestuur Darthuizen
Inleiding
Het kleine gerecht Darthuizen lag tussen de gerechten Leersum, Doorn, Overlangbroek en Nederlangbroek. Het wordt voor het eerst genoemd in 1253 * . De schout van Darthuizen, Everhardus, zoon van Everhardus, oefende namens de domproost van Utrecht het bestuur uit. Het gerecht Darthuizen was een Gaasbeeks leen. In 1459 verviel het dan ook aan de bisschop van Utrecht en later via de Habsburgse landsheren aan de Staten van Utrecht * . In 1714 verkochten de Staten de heerlijke rechten, waarbij de ambachtsheer de schout en schepenen mocht aanstellen, aan Jan van Beuningen (zie inv.nr.35). Na diens dood in 1720 kwam de heerlijkheid Darthuizen door middel van openbare verkoop op 20 augustus 1721 in handen van Frederick Verwout. Na diens overlijden ging de heerlijkheid op 17 mei 1728 over op Johan Verbeek. Toen deze in 1744 stierf verwierf Frederick van de Honert de heerlijke rechten. Vervolgens kwam het goed in bezit van Abraham Jacob van der Dussen die de heerlijkheid op 22 september 1760 kocht. Na het verscheiden van Van der Dussen in 1793 werd Cornelis Jan van Nellesteyn de laatste 18e-eeuwse ambachtsheer. Drie jaar later, werden onder het nieuwe Bataafse bewind, alle heerlijkheden opgeheven.
Ten tijde van de Bataafse republiek werd Darthuizen voor een korte periode (1798-1802) bij Leersum gevoegd. In archivistisch opzicht heeft deze periode weinig sporen nagelaten. In 1802 werd Darthuizen weer een zelfstandig gerecht om in 1811 wederom bij Leersum gevoegd te worden. Om vervolgens in 1816 weer een zelfstandige gemeente te worden. In 1857 kwam Darthuizen definitief bij de gemeente Leersum * .
In het archief viel geen systematische ordening te bespeuren. Derhalve is er (in 1974) gekozen voor een zaaksgewijze ordening van de stukken. In de inventaris zijn ook een viertal stukken opgenomen die betrekking hebben op de ambachtsheren.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Inventarisnummer 15 is helaas zoek geraakt.
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Inventaris
3. Belastingen
13 Leggers van het oudschild- en schellinggeld, 1686, 1696 en 1706
9-3-1686: VERVOLG. Antonis van Velpen acht mr Landts bruijcker Adriaen Bouman ende Dirck Claesz s Jaers om viij mud rogge Utrechts dat mud xxv strs ft iiij ouds xxxij st
Nu Eijgenaer van een gedeelte de heer van Maersbergen ende lastende j oudst xxxij strs nu Evert Petersz Bruijcker nu Cornelis Woutersz
Cruijff Petersz Eijgenaer ende Bruijcker van een gedeelte lastende ij oudst
van het resterende Eijgenaer de heer van Maersbergen voornt ende Bruijcker Aert Jansz Boon lastende j oudst
Willem Willemsz ende Jan Willemsz sijn soon ende die kercke tot Leersum een hoeve Landt henl[ieden] te samen toebehorende Bruijckt Jan de Cruijff die eene helft s jaers om xv mudden Rogge Utrechts dat mud xxv strs ft viij ouds xxxix st
Ende die andere helft thien Amersfoortsz mud rogge elcke mudde xxxix strs ft ix ouds xij strs
Nu Eijgenaer de Hr Saudenbalch offte des selfs gejnteresseerde Crediteuren sonder Bruijcker
Jan Willemsz nu Cornelis Jordensz
Mr Aert van Wijck een halve hoeff Landts offte meer hem selven toebehorende bruijckt Jan Willemsz s Jaers om thien mud rogge viij strs ft v ouds xl strs
Nu Eijgenaer de heer Soudenbalch offte des selfs gejnteresseerde Crediteuren sonder Bruijcker
Jan Willemsz nu Cornelis Jordensz
Willem van Nijvelt een hoeff Lands gebruijckt bij Antonis Pelgrumsz s Jaers om xxv mudden Rogger Utrechts elcke mud tot xxv strs ft xiiij ouds xxxvij sts
Nu Eijgenaer de heer Frans de Wijs Bruijcker Jan Hendricksz Maesz
Nu Eijgenaer van een gedeelte de heer van Maersbergen ende lastende j oudst xxxij strs nu Evert Petersz Bruijcker nu Cornelis Woutersz
Cruijff Petersz Eijgenaer ende Bruijcker van een gedeelte lastende ij oudst
van het resterende Eijgenaer de heer van Maersbergen voornt ende Bruijcker Aert Jansz Boon lastende j oudst
Willem Willemsz ende Jan Willemsz sijn soon ende die kercke tot Leersum een hoeve Landt henl[ieden] te samen toebehorende Bruijckt Jan de Cruijff die eene helft s jaers om xv mudden Rogge Utrechts dat mud xxv strs ft viij ouds xxxix st
Ende die andere helft thien Amersfoortsz mud rogge elcke mudde xxxix strs ft ix ouds xij strs
Nu Eijgenaer de Hr Saudenbalch offte des selfs gejnteresseerde Crediteuren sonder Bruijcker
Jan Willemsz nu Cornelis Jordensz
Mr Aert van Wijck een halve hoeff Landts offte meer hem selven toebehorende bruijckt Jan Willemsz s Jaers om thien mud rogge viij strs ft v ouds xl strs
Nu Eijgenaer de heer Soudenbalch offte des selfs gejnteresseerde Crediteuren sonder Bruijcker
Jan Willemsz nu Cornelis Jordensz
Willem van Nijvelt een hoeff Lands gebruijckt bij Antonis Pelgrumsz s Jaers om xxv mudden Rogger Utrechts elcke mud tot xxv strs ft xiiij ouds xxxvij sts
Nu Eijgenaer de heer Frans de Wijs Bruijcker Jan Hendricksz Maesz
056 Gerechtsbestuur Darthuizen
Inventaris
3. Belastingen
13 Leggers van het oudschild- en schellinggeld, 1686, 1696 en 1706
9-3-1686: VERVOLG. Antonis van Velpen acht mr Landts bruijcker Adriaen Bouman ende Dirck Claesz s Jaers om viij mud rogge Utrechts dat mud xxv strs ft iiij ouds xxxij st
Nu Eijgenaer van een gedeelte de heer van Maersbergen ende lastende j oudst xxxij strs nu Evert Petersz Bruijcker nu Cornelis Woutersz
Cruijff Petersz Eijgenaer ende Bruijcker van een gedeelte lastende ij oudst
van het resterende Eijgenaer de heer van Maersbergen voornt ende Bruijcker Aert Jansz Boon lastende j oudst
Willem Willemsz ende Jan Willemsz sijn soon ende die kercke tot Leersum een hoeve Landt henl[ieden] te samen toebehorende Bruijckt Jan de Cruijff die eene helft s jaers om xv mudden Rogge Utrechts dat mud xxv strs ft viij ouds xxxix st
Ende die andere helft thien Amersfoortsz mud rogge elcke mudde xxxix strs ft ix ouds xij strs
Nu Eijgenaer de Hr Saudenbalch offte des selfs gejnteresseerde Crediteuren sonder Bruijcker
Jan Willemsz nu Cornelis Jordensz
Mr Aert van Wijck een halve hoeff Landts offte meer hem selven toebehorende bruijckt Jan Willemsz s Jaers om thien mud rogge viij strs ft v ouds xl strs
Nu Eijgenaer de heer Soudenbalch offte des selfs gejnteresseerde Crediteuren sonder Bruijcker
Jan Willemsz nu Cornelis Jordensz
Willem van Nijvelt een hoeff Lands gebruijckt bij Antonis Pelgrumsz s Jaers om xxv mudden Rogger Utrechts elcke mud tot xxv strs ft xiiij ouds xxxvij sts
Nu Eijgenaer de heer Frans de Wijs Bruijcker Jan Hendricksz Maesz
Nu Eijgenaer van een gedeelte de heer van Maersbergen ende lastende j oudst xxxij strs nu Evert Petersz Bruijcker nu Cornelis Woutersz
Cruijff Petersz Eijgenaer ende Bruijcker van een gedeelte lastende ij oudst
van het resterende Eijgenaer de heer van Maersbergen voornt ende Bruijcker Aert Jansz Boon lastende j oudst
Willem Willemsz ende Jan Willemsz sijn soon ende die kercke tot Leersum een hoeve Landt henl[ieden] te samen toebehorende Bruijckt Jan de Cruijff die eene helft s jaers om xv mudden Rogge Utrechts dat mud xxv strs ft viij ouds xxxix st
Ende die andere helft thien Amersfoortsz mud rogge elcke mudde xxxix strs ft ix ouds xij strs
Nu Eijgenaer de Hr Saudenbalch offte des selfs gejnteresseerde Crediteuren sonder Bruijcker
Jan Willemsz nu Cornelis Jordensz
Mr Aert van Wijck een halve hoeff Landts offte meer hem selven toebehorende bruijckt Jan Willemsz s Jaers om thien mud rogge viij strs ft v ouds xl strs
Nu Eijgenaer de heer Soudenbalch offte des selfs gejnteresseerde Crediteuren sonder Bruijcker
Jan Willemsz nu Cornelis Jordensz
Willem van Nijvelt een hoeff Lands gebruijckt bij Antonis Pelgrumsz s Jaers om xxv mudden Rogger Utrechts elcke mud tot xxv strs ft xiiij ouds xxxvij sts
Nu Eijgenaer de heer Frans de Wijs Bruijcker Jan Hendricksz Maesz
Datering:
9-3-1686
laatste wijziging 02-11-2020
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Kenmerken
Datering:
1666-1811
Plaatsnaam:
Darthuizen
Omvang:
0,24
Openbaarheid:
Geheel openbaar
Soort archief:
Archieven van gemeentelijke organen
Herkomst:
Overheid_U
Auteur:
T.M. Lisman-Schaap, H.J. Postema, D. Ruiter
Rechtsvoorgangers:
Gemeentebestuur Darthuizen
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
Categorie:
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden