056 Gerechtsbestuur Darthuizen
056
Gerechtsbestuur Darthuizen
Inleiding
Het kleine gerecht Darthuizen lag tussen de gerechten Leersum, Doorn, Overlangbroek en Nederlangbroek. Het wordt voor het eerst genoemd in 1253 * . De schout van Darthuizen, Everhardus, zoon van Everhardus, oefende namens de domproost van Utrecht het bestuur uit. Het gerecht Darthuizen was een Gaasbeeks leen. In 1459 verviel het dan ook aan de bisschop van Utrecht en later via de Habsburgse landsheren aan de Staten van Utrecht * . In 1714 verkochten de Staten de heerlijke rechten, waarbij de ambachtsheer de schout en schepenen mocht aanstellen, aan Jan van Beuningen (zie inv.nr.35). Na diens dood in 1720 kwam de heerlijkheid Darthuizen door middel van openbare verkoop op 20 augustus 1721 in handen van Frederick Verwout. Na diens overlijden ging de heerlijkheid op 17 mei 1728 over op Johan Verbeek. Toen deze in 1744 stierf verwierf Frederick van de Honert de heerlijke rechten. Vervolgens kwam het goed in bezit van Abraham Jacob van der Dussen die de heerlijkheid op 22 september 1760 kocht. Na het verscheiden van Van der Dussen in 1793 werd Cornelis Jan van Nellesteyn de laatste 18e-eeuwse ambachtsheer. Drie jaar later, werden onder het nieuwe Bataafse bewind, alle heerlijkheden opgeheven.
Ten tijde van de Bataafse republiek werd Darthuizen voor een korte periode (1798-1802) bij Leersum gevoegd. In archivistisch opzicht heeft deze periode weinig sporen nagelaten. In 1802 werd Darthuizen weer een zelfstandig gerecht om in 1811 wederom bij Leersum gevoegd te worden. Om vervolgens in 1816 weer een zelfstandige gemeente te worden. In 1857 kwam Darthuizen definitief bij de gemeente Leersum * .
In het archief viel geen systematische ordening te bespeuren. Derhalve is er (in 1974) gekozen voor een zaaksgewijze ordening van de stukken. In de inventaris zijn ook een viertal stukken opgenomen die betrekking hebben op de ambachtsheren.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Inventarisnummer 15 is helaas zoek geraakt.
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Inventaris
3. Belastingen
13 Leggers van het oudschild- en schellinggeld, 1686, 1696 en 1706
3-1696: VERVOLG. van het resterende van de twee hoeven Eijgenaar Schonauwen ende bruijker Jacob Jacobsen jaarlijx ix K gls thien mudden Rogge Utregts elke mudde xxv strs ft xj ouds xviij strs
Nu Eijgenaar de heer Johan Baarle des selfs doger getrouwt aan den uijt maander van Jssen Bruijker Ros jansz
Juffr Baax twee hoeven Lands bruijkt Jacob Bouman bij Eede geëstimeerd s jaars den Hoop om v K gl ft xxiij ouds xxxiiij strs
Nu Eijgenaar den Heer van Heeswijk Bruijcker Cornelis Jansz Broekhuijsen
Peter van Wijk twee Ackers ontrent een halven mergen Lands s jaars om een schepel Rogge Amersfoortse ft ix str ix wit
Nu Eijgenaar den Heer van Heeswijk Bruijker Cornelis Jansz Broekhuijsen
Willem van Nijveld een hoeve Lands Bruijker Wouter Willemsz s jaars om xxviij mudden Rogge utregts elke mudde tot xxv strs ft xvj ouds xxviij strs
Nu Eijgenaar den Adt Schaijk Bruijker Jan Teunisz van Ommeren wed
Willem de Cruijf ende de Choralen van den Dom agt mergen Lands Bruijckt Wouter Willemsz voorsz s jaars om xx mudden Rogge Utregtse elke mudde xxv sts facit xj ouds xxxvij strs
Nu Eijgenaar den adt schaijk ende de heren vanden Dom bruijkt Jan van ommeren wed
Barent Hermanssen drie mergen ands bruijkt Elis Hermansz s jaars om iiij¼ K gl ft j ouds xxviij strs
Nu Eijgenaar Jan van Ommeren wed ende gebruijkt selfs
Dirck van Oostrum ende Jan van Dolre een halve hoeve Lands bruijkt Dirk Claassen om xij Amersfoortse mudden Rogge elke mudde xxxix strs ft xj ouds vj strs
Nu Eijgenaar den heere van Broekhuijsen ende gebruijkt selfss
Jan van Velpen tot Leersum een hofstede met wat Lands te samen groot wesende vier ende een halve mergen daar een daghuurder in woond s jaars om vj K gl ij¼ mudden Rogge utregts dat mudden xxv sts iiij ouds xiiij strs
Nu Eijgenaar Jonkr Rudolph van Arkel heer van Broekhuijsen ende bruijker Willem Arrisz
Nu Eijgenaar de heer Johan Baarle des selfs doger getrouwt aan den uijt maander van Jssen Bruijker Ros jansz
Juffr Baax twee hoeven Lands bruijkt Jacob Bouman bij Eede geëstimeerd s jaars den Hoop om v K gl ft xxiij ouds xxxiiij strs
Nu Eijgenaar den Heer van Heeswijk Bruijcker Cornelis Jansz Broekhuijsen
Peter van Wijk twee Ackers ontrent een halven mergen Lands s jaars om een schepel Rogge Amersfoortse ft ix str ix wit
Nu Eijgenaar den Heer van Heeswijk Bruijker Cornelis Jansz Broekhuijsen
Willem van Nijveld een hoeve Lands Bruijker Wouter Willemsz s jaars om xxviij mudden Rogge utregts elke mudde tot xxv strs ft xvj ouds xxviij strs
Nu Eijgenaar den Adt Schaijk Bruijker Jan Teunisz van Ommeren wed
Willem de Cruijf ende de Choralen van den Dom agt mergen Lands Bruijckt Wouter Willemsz voorsz s jaars om xx mudden Rogge Utregtse elke mudde xxv sts facit xj ouds xxxvij strs
Nu Eijgenaar den adt schaijk ende de heren vanden Dom bruijkt Jan van ommeren wed
Barent Hermanssen drie mergen ands bruijkt Elis Hermansz s jaars om iiij¼ K gl ft j ouds xxviij strs
Nu Eijgenaar Jan van Ommeren wed ende gebruijkt selfs
Dirck van Oostrum ende Jan van Dolre een halve hoeve Lands bruijkt Dirk Claassen om xij Amersfoortse mudden Rogge elke mudde xxxix strs ft xj ouds vj strs
Nu Eijgenaar den heere van Broekhuijsen ende gebruijkt selfss
Jan van Velpen tot Leersum een hofstede met wat Lands te samen groot wesende vier ende een halve mergen daar een daghuurder in woond s jaars om vj K gl ij¼ mudden Rogge utregts dat mudden xxv sts iiij ouds xiiij strs
Nu Eijgenaar Jonkr Rudolph van Arkel heer van Broekhuijsen ende bruijker Willem Arrisz
056 Gerechtsbestuur Darthuizen
Inventaris
3. Belastingen
13 Leggers van het oudschild- en schellinggeld, 1686, 1696 en 1706
3-1696: VERVOLG. van het resterende van de twee hoeven Eijgenaar Schonauwen ende bruijker Jacob Jacobsen jaarlijx ix K gls thien mudden Rogge Utregts elke mudde xxv strs ft xj ouds xviij strs
Nu Eijgenaar de heer Johan Baarle des selfs doger getrouwt aan den uijt maander van Jssen Bruijker Ros jansz
Juffr Baax twee hoeven Lands bruijkt Jacob Bouman bij Eede geëstimeerd s jaars den Hoop om v K gl ft xxiij ouds xxxiiij strs
Nu Eijgenaar den Heer van Heeswijk Bruijcker Cornelis Jansz Broekhuijsen
Peter van Wijk twee Ackers ontrent een halven mergen Lands s jaars om een schepel Rogge Amersfoortse ft ix str ix wit
Nu Eijgenaar den Heer van Heeswijk Bruijker Cornelis Jansz Broekhuijsen
Willem van Nijveld een hoeve Lands Bruijker Wouter Willemsz s jaars om xxviij mudden Rogge utregts elke mudde tot xxv strs ft xvj ouds xxviij strs
Nu Eijgenaar den Adt Schaijk Bruijker Jan Teunisz van Ommeren wed
Willem de Cruijf ende de Choralen van den Dom agt mergen Lands Bruijckt Wouter Willemsz voorsz s jaars om xx mudden Rogge Utregtse elke mudde xxv sts facit xj ouds xxxvij strs
Nu Eijgenaar den adt schaijk ende de heren vanden Dom bruijkt Jan van ommeren wed
Barent Hermanssen drie mergen ands bruijkt Elis Hermansz s jaars om iiij¼ K gl ft j ouds xxviij strs
Nu Eijgenaar Jan van Ommeren wed ende gebruijkt selfs
Dirck van Oostrum ende Jan van Dolre een halve hoeve Lands bruijkt Dirk Claassen om xij Amersfoortse mudden Rogge elke mudde xxxix strs ft xj ouds vj strs
Nu Eijgenaar den heere van Broekhuijsen ende gebruijkt selfss
Jan van Velpen tot Leersum een hofstede met wat Lands te samen groot wesende vier ende een halve mergen daar een daghuurder in woond s jaars om vj K gl ij¼ mudden Rogge utregts dat mudden xxv sts iiij ouds xiiij strs
Nu Eijgenaar Jonkr Rudolph van Arkel heer van Broekhuijsen ende bruijker Willem Arrisz
Nu Eijgenaar de heer Johan Baarle des selfs doger getrouwt aan den uijt maander van Jssen Bruijker Ros jansz
Juffr Baax twee hoeven Lands bruijkt Jacob Bouman bij Eede geëstimeerd s jaars den Hoop om v K gl ft xxiij ouds xxxiiij strs
Nu Eijgenaar den Heer van Heeswijk Bruijcker Cornelis Jansz Broekhuijsen
Peter van Wijk twee Ackers ontrent een halven mergen Lands s jaars om een schepel Rogge Amersfoortse ft ix str ix wit
Nu Eijgenaar den Heer van Heeswijk Bruijker Cornelis Jansz Broekhuijsen
Willem van Nijveld een hoeve Lands Bruijker Wouter Willemsz s jaars om xxviij mudden Rogge utregts elke mudde tot xxv strs ft xvj ouds xxviij strs
Nu Eijgenaar den Adt Schaijk Bruijker Jan Teunisz van Ommeren wed
Willem de Cruijf ende de Choralen van den Dom agt mergen Lands Bruijckt Wouter Willemsz voorsz s jaars om xx mudden Rogge Utregtse elke mudde xxv sts facit xj ouds xxxvij strs
Nu Eijgenaar den adt schaijk ende de heren vanden Dom bruijkt Jan van ommeren wed
Barent Hermanssen drie mergen ands bruijkt Elis Hermansz s jaars om iiij¼ K gl ft j ouds xxviij strs
Nu Eijgenaar Jan van Ommeren wed ende gebruijkt selfs
Dirck van Oostrum ende Jan van Dolre een halve hoeve Lands bruijkt Dirk Claassen om xij Amersfoortse mudden Rogge elke mudde xxxix strs ft xj ouds vj strs
Nu Eijgenaar den heere van Broekhuijsen ende gebruijkt selfss
Jan van Velpen tot Leersum een hofstede met wat Lands te samen groot wesende vier ende een halve mergen daar een daghuurder in woond s jaars om vj K gl ij¼ mudden Rogge utregts dat mudden xxv sts iiij ouds xiiij strs
Nu Eijgenaar Jonkr Rudolph van Arkel heer van Broekhuijsen ende bruijker Willem Arrisz
Datering:
3-1696
laatste wijziging 02-11-2020
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Kenmerken
Datering:
1666-1811
Plaatsnaam:
Darthuizen
Omvang:
0,24
Openbaarheid:
Geheel openbaar
Soort archief:
Archieven van gemeentelijke organen
Herkomst:
Overheid_U
Auteur:
T.M. Lisman-Schaap, H.J. Postema, D. Ruiter
Rechtsvoorgangers:
Gemeentebestuur Darthuizen
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
Categorie:
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden