056 Gerechtsbestuur Darthuizen
056
Gerechtsbestuur Darthuizen
Inleiding
Het kleine gerecht Darthuizen lag tussen de gerechten Leersum, Doorn, Overlangbroek en Nederlangbroek. Het wordt voor het eerst genoemd in 1253 * . De schout van Darthuizen, Everhardus, zoon van Everhardus, oefende namens de domproost van Utrecht het bestuur uit. Het gerecht Darthuizen was een Gaasbeeks leen. In 1459 verviel het dan ook aan de bisschop van Utrecht en later via de Habsburgse landsheren aan de Staten van Utrecht * . In 1714 verkochten de Staten de heerlijke rechten, waarbij de ambachtsheer de schout en schepenen mocht aanstellen, aan Jan van Beuningen (zie inv.nr.35). Na diens dood in 1720 kwam de heerlijkheid Darthuizen door middel van openbare verkoop op 20 augustus 1721 in handen van Frederick Verwout. Na diens overlijden ging de heerlijkheid op 17 mei 1728 over op Johan Verbeek. Toen deze in 1744 stierf verwierf Frederick van de Honert de heerlijke rechten. Vervolgens kwam het goed in bezit van Abraham Jacob van der Dussen die de heerlijkheid op 22 september 1760 kocht. Na het verscheiden van Van der Dussen in 1793 werd Cornelis Jan van Nellesteyn de laatste 18e-eeuwse ambachtsheer. Drie jaar later, werden onder het nieuwe Bataafse bewind, alle heerlijkheden opgeheven.
Ten tijde van de Bataafse republiek werd Darthuizen voor een korte periode (1798-1802) bij Leersum gevoegd. In archivistisch opzicht heeft deze periode weinig sporen nagelaten. In 1802 werd Darthuizen weer een zelfstandig gerecht om in 1811 wederom bij Leersum gevoegd te worden. Om vervolgens in 1816 weer een zelfstandige gemeente te worden. In 1857 kwam Darthuizen definitief bij de gemeente Leersum * .
In het archief viel geen systematische ordening te bespeuren. Derhalve is er (in 1974) gekozen voor een zaaksgewijze ordening van de stukken. In de inventaris zijn ook een viertal stukken opgenomen die betrekking hebben op de ambachtsheren.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Inventarisnummer 15 is helaas zoek geraakt.
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Inventaris
3. Belastingen
13 Leggers van het oudschild- en schellinggeld, 1686, 1696 en 1706
5-1706: VERVOLG. Willem de Kruijff ende d: Choralen vanden Dom agt mergen lants bruijct Wouter Willemsz voorsz s jaers xx mudde Rogge Utregts maete a xxv strs xi ouds xxxvij strs
nu eijgenaers de Heeren vanden dom ende de adt Schaijck
Bruijckster Jan van Ommerens wed
Barent Hermansz drie mergen bruijckt Elis Hermanszn s jaers om iiij¼ K gl ft j ouds xxviij strs
Nu Eijgenaerster en bruijckster de wed Jan van Ommeren
Dirck van Oostrum ende Jan van Dolre enhalve hoeve Bruijct Dirk Klaessen om xiij amersfoortse mudden rogge a xxxix sts xi ouds vj strs
Nu Eijgenaar de heer van Broechuijsen ende gebruijckt selfs
Jan van Velpen tot Leersum een hofstede met wat landt te samen groot wesende vier en een halve mergen daer een daghuerder in woont s jaers om vj K gl ij¼ mudden Rogge Utregts dat mudde xxv strs iiij ouds xiiij strs
Nu Eijgenaer jonkr Rudolph van Arckel hr van Broechuijsen en bruijcker Willem Arrisz
Berent Hermenssz ende Peter van Velpen ses mr landts bruijckt Elis Harmansz s jaers om v gl fac: iij ouds xvj strs
Nu Eijgenaerse de wed van Aert Woutersz ende bruijkt Gerrit Aertsz
De hren van st Catarina Gasthuijse een halve hoeve landts bruijckt Elisvan Broekhuijsen s jaers om xiiij mudden Rogge Utregts elcke mudde om xxv strs ft xiiij ouds xij strs
Eijgenaer en bruijcker van vj mergen de kinderen van Cruijff Petersz lastende xij¼ ouds xij sts
Roeloff Gijsbertsz van Velpen eijgenaar ende bruijcker van een mergen lastende 1¼ ouds
Aldus het wederkleet deses door den schout ter Camere van Haer Ed: Mo: finantie overgelev[ert] desen … Maij 1706.
nu eijgenaers de Heeren vanden dom ende de adt Schaijck
Bruijckster Jan van Ommerens wed
Barent Hermansz drie mergen bruijckt Elis Hermanszn s jaers om iiij¼ K gl ft j ouds xxviij strs
Nu Eijgenaerster en bruijckster de wed Jan van Ommeren
Dirck van Oostrum ende Jan van Dolre enhalve hoeve Bruijct Dirk Klaessen om xiij amersfoortse mudden rogge a xxxix sts xi ouds vj strs
Nu Eijgenaar de heer van Broechuijsen ende gebruijckt selfs
Jan van Velpen tot Leersum een hofstede met wat landt te samen groot wesende vier en een halve mergen daer een daghuerder in woont s jaers om vj K gl ij¼ mudden Rogge Utregts dat mudde xxv strs iiij ouds xiiij strs
Nu Eijgenaer jonkr Rudolph van Arckel hr van Broechuijsen en bruijcker Willem Arrisz
Berent Hermenssz ende Peter van Velpen ses mr landts bruijckt Elis Harmansz s jaers om v gl fac: iij ouds xvj strs
Nu Eijgenaerse de wed van Aert Woutersz ende bruijkt Gerrit Aertsz
De hren van st Catarina Gasthuijse een halve hoeve landts bruijckt Elisvan Broekhuijsen s jaers om xiiij mudden Rogge Utregts elcke mudde om xxv strs ft xiiij ouds xij strs
Eijgenaer en bruijcker van vj mergen de kinderen van Cruijff Petersz lastende xij¼ ouds xij sts
Roeloff Gijsbertsz van Velpen eijgenaar ende bruijcker van een mergen lastende 1¼ ouds
Aldus het wederkleet deses door den schout ter Camere van Haer Ed: Mo: finantie overgelev[ert] desen … Maij 1706.
056 Gerechtsbestuur Darthuizen
Inventaris
3. Belastingen
13 Leggers van het oudschild- en schellinggeld, 1686, 1696 en 1706
5-1706: VERVOLG. Willem de Kruijff ende d: Choralen vanden Dom agt mergen lants bruijct Wouter Willemsz voorsz s jaers xx mudde Rogge Utregts maete a xxv strs xi ouds xxxvij strs
nu eijgenaers de Heeren vanden dom ende de adt Schaijck
Bruijckster Jan van Ommerens wed
Barent Hermansz drie mergen bruijckt Elis Hermanszn s jaers om iiij¼ K gl ft j ouds xxviij strs
Nu Eijgenaerster en bruijckster de wed Jan van Ommeren
Dirck van Oostrum ende Jan van Dolre enhalve hoeve Bruijct Dirk Klaessen om xiij amersfoortse mudden rogge a xxxix sts xi ouds vj strs
Nu Eijgenaar de heer van Broechuijsen ende gebruijckt selfs
Jan van Velpen tot Leersum een hofstede met wat landt te samen groot wesende vier en een halve mergen daer een daghuerder in woont s jaers om vj K gl ij¼ mudden Rogge Utregts dat mudde xxv strs iiij ouds xiiij strs
Nu Eijgenaer jonkr Rudolph van Arckel hr van Broechuijsen en bruijcker Willem Arrisz
Berent Hermenssz ende Peter van Velpen ses mr landts bruijckt Elis Harmansz s jaers om v gl fac: iij ouds xvj strs
Nu Eijgenaerse de wed van Aert Woutersz ende bruijkt Gerrit Aertsz
De hren van st Catarina Gasthuijse een halve hoeve landts bruijckt Elisvan Broekhuijsen s jaers om xiiij mudden Rogge Utregts elcke mudde om xxv strs ft xiiij ouds xij strs
Eijgenaer en bruijcker van vj mergen de kinderen van Cruijff Petersz lastende xij¼ ouds xij sts
Roeloff Gijsbertsz van Velpen eijgenaar ende bruijcker van een mergen lastende 1¼ ouds
Aldus het wederkleet deses door den schout ter Camere van Haer Ed: Mo: finantie overgelev[ert] desen … Maij 1706.
nu eijgenaers de Heeren vanden dom ende de adt Schaijck
Bruijckster Jan van Ommerens wed
Barent Hermansz drie mergen bruijckt Elis Hermanszn s jaers om iiij¼ K gl ft j ouds xxviij strs
Nu Eijgenaerster en bruijckster de wed Jan van Ommeren
Dirck van Oostrum ende Jan van Dolre enhalve hoeve Bruijct Dirk Klaessen om xiij amersfoortse mudden rogge a xxxix sts xi ouds vj strs
Nu Eijgenaar de heer van Broechuijsen ende gebruijckt selfs
Jan van Velpen tot Leersum een hofstede met wat landt te samen groot wesende vier en een halve mergen daer een daghuerder in woont s jaers om vj K gl ij¼ mudden Rogge Utregts dat mudde xxv strs iiij ouds xiiij strs
Nu Eijgenaer jonkr Rudolph van Arckel hr van Broechuijsen en bruijcker Willem Arrisz
Berent Hermenssz ende Peter van Velpen ses mr landts bruijckt Elis Harmansz s jaers om v gl fac: iij ouds xvj strs
Nu Eijgenaerse de wed van Aert Woutersz ende bruijkt Gerrit Aertsz
De hren van st Catarina Gasthuijse een halve hoeve landts bruijckt Elisvan Broekhuijsen s jaers om xiiij mudden Rogge Utregts elcke mudde om xxv strs ft xiiij ouds xij strs
Eijgenaer en bruijcker van vj mergen de kinderen van Cruijff Petersz lastende xij¼ ouds xij sts
Roeloff Gijsbertsz van Velpen eijgenaar ende bruijcker van een mergen lastende 1¼ ouds
Aldus het wederkleet deses door den schout ter Camere van Haer Ed: Mo: finantie overgelev[ert] desen … Maij 1706.
Datering:
5-1706
laatste wijziging 02-11-2020
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Kenmerken
Datering:
1666-1811
Plaatsnaam:
Darthuizen
Omvang:
0,24
Openbaarheid:
Geheel openbaar
Soort archief:
Archieven van gemeentelijke organen
Herkomst:
Overheid_U
Auteur:
T.M. Lisman-Schaap, H.J. Postema, D. Ruiter
Rechtsvoorgangers:
Gemeentebestuur Darthuizen
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
Categorie:
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden