Archieven

Uw zoekacties: Gerechtsbestuur Darthuizen

056 Gerechtsbestuur Darthuizen

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
056   Gerechtsbestuur Darthuizen
Inleiding
Het kleine gerecht Darthuizen lag tussen de gerechten Leersum, Doorn, Overlangbroek en Nederlangbroek. Het wordt voor het eerst genoemd in 1253 *  . De schout van Darthuizen, Everhardus, zoon van Everhardus, oefende namens de domproost van Utrecht het bestuur uit. Het gerecht Darthuizen was een Gaasbeeks leen. In 1459 verviel het dan ook aan de bisschop van Utrecht en later via de Habsburgse landsheren aan de Staten van Utrecht *  . In 1714 verkochten de Staten de heerlijke rechten, waarbij de ambachtsheer de schout en schepenen mocht aanstellen, aan Jan van Beuningen (zie inv.nr.35). Na diens dood in 1720 kwam de heerlijkheid Darthuizen door middel van openbare verkoop op 20 augustus 1721 in handen van Frederick Verwout. Na diens overlijden ging de heerlijkheid op 17 mei 1728 over op Johan Verbeek. Toen deze in 1744 stierf verwierf Frederick van de Honert de heerlijke rechten. Vervolgens kwam het goed in bezit van Abraham Jacob van der Dussen die de heerlijkheid op 22 september 1760 kocht. Na het verscheiden van Van der Dussen in 1793 werd Cornelis Jan van Nellesteyn de laatste 18e-eeuwse ambachtsheer. Drie jaar later, werden onder het nieuwe Bataafse bewind, alle heerlijkheden opgeheven.
Ten tijde van de Bataafse republiek werd Darthuizen voor een korte periode (1798-1802) bij Leersum gevoegd. In archivistisch opzicht heeft deze periode weinig sporen nagelaten. In 1802 werd Darthuizen weer een zelfstandig gerecht om in 1811 wederom bij Leersum gevoegd te worden. Om vervolgens in 1816 weer een zelfstandige gemeente te worden. In 1857 kwam Darthuizen definitief bij de gemeente Leersum *  .
In het archief viel geen systematische ordening te bespeuren. Derhalve is er (in 1974) gekozen voor een zaaksgewijze ordening van de stukken. In de inventaris zijn ook een viertal stukken opgenomen die betrekking hebben op de ambachtsheren.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Inventarisnummer 15 is helaas zoek geraakt.
Aanwijzingen voor de gebruiker
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Inventaris
1. Verkiezingen, functionarissen, personeel
2. Financiën
3. Belastingen
4. Openbare orde en gezondheid
5. Waterstaat, verkeer en vervoer
6. Armenzorg, onderwijs en kerkelijke zaken
7. Militaire zaken
8. Stukken betreffende de ambachtsheren van Darthuizen
35 Stukken betreffende de verkoop door de Staten van Utrecht van de ambachtsheerlijkheid Darthuizen aan Jan van Beuningen, 1714
35-1 Akte betreffende de verkoop van de heerlijkheid Darthuizen, 23 november 1714 i
36 Stukken betreffende een akkoord gesloten tussen Cornelis Jan van Nellesteyn enerzijds en Gijsbert van Swieten, Pieter van Ekris en Wilhelmina Aletta Kien anderzijds, over de afstand van een van de schapendriften en de ruil van percelen heideland gelegen onder Darthuizen, 1797
056 Gerechtsbestuur Darthuizen
Inventaris
8. Stukken betreffende de ambachtsheren van Darthuizen
36
Stukken betreffende een akkoord gesloten tussen Cornelis Jan van Nellesteyn enerzijds en Gijsbert van Swieten, Pieter van Ekris en Wilhelmina Aletta Kien anderzijds, over de afstand van een van de schapendriften en de ruil van percelen heideland gelegen onder Darthuizen, 1797
Datering:
, 1797.
Omvang:
1 omslag
NB:
Transcriptie door H.J. Postema, 2011.
laatste wijziging 04-11-2020
8-2-1797: Accoord, beraamd en gesloten onder approbatie van het Provintiaal bestuur van Utrecht tusschen mr. Cornelis Jan van Nellesteyn, heer van Broekhuijsen etc, etc. als eygenaar van de hofsteede de Riet, Oudbroekhuysen en Westhoef en in die betrekkinge possessuer der respective schapen driften op de gemeene heyde onder Darthuysen
Ter eenre
En Gysbert van Swieten, Peter van Ekris en Vrouwe Wilhelmina Aletta Kien, douairiere Bouwens van Horssen in qualiteid als eijgenares van drie andere hofsteede mede onder Darthuysen en voor ider derzelve gelyke possessie hebbende op de zelve heyde strekkende ten oosten van de scheyding tusschen Darthuysen en Leersum, tot aan de westelyke scheyding der landen behorende aan de hofsteede de Riet
Ter andere zyde.
Articul 1
den heer van Broekhuysen renuntieerd en doed volkomen afstand van een zyner schaapen driften op de voorschreeve heyde, zoo dat hy zig verbind om in het vervolg in plaats van drie maar twee schaapen driften op deze gemeene heyde te houden, en speciaal den drift van de hofsteede de Riet opteruijmen, en in de plaats daar van de drift van Oudbroekhuijsen op dezelve Riet te brengen; wordende dienvolgens den ouden drift van Oudbroekhuijsen geheel vernietigd.
Articul 2
den heer van Broekhuijsen zal boven dat afstaan van zyn recht en eigendom van de dries- en berglanden behorende aan desselfs hofsteede de Riet, gelegen ten noorden of boven de gemeene Utrechtse boven weg, zodanig dat dezelve landen in het vervolg niet anders als andere gemeene heyde en berglanden zullen aangemerkt worden.
8-2-1797: VERVOLG.
Articul 3
Gysbert van Swieten, Peter van Ekris en vrouwe Wilhelmina Aletta Kien, douairiere Bouwens zullen daar tegen ten behoeve van den heer van Broekhuijsen renuntieren van het recht op zeker ander stuk heyde en bergland gelegen boven desselfs bosch genaamd Poederwyk strekkende aan de oostzyde in de richting van de scheydinge tusschen het land van Poederwyk en dat van Mawrits Versteegh uit de gemeene Utrechtse boven weg noord-westwaards tot op de hoogte of heuvel daar voor leggende, en vervolgens aan de westzyde van den berg langs de valey na benede weer uitkomende aan dezelve Utrechtse Bovenweg juijst in de scheiding van het gemelde land van Poederwyk ten westen, en het land van de hofsteede de Riet, alles in zodanige strekkinge als de thans staande baken aanwysen.
4
om dezelve heyde en berg zal den heer van Broekhuysen doen leggen een bekwaame sloot met een wal opgeset, en dezelve ten zynen kosten onderhouden, als meede recht voor den akker of schaapsdrift van de hofsteede van mevrouw douairiere Bouwens van Horssen van het zuyden na het noorden te maken een doorgang breed 6 roeden welke doorgang den bruyker der laastgemelde hofsteede altoos vry zal mogen gebruyken, om na de agter gelegen heyde te drijven, plaggen te ryden, enz.
5
tot nadere bepaling van dezen heyberg zal den heer van Broekhuysen dezelve door een geadmiteerd landmeter doen opmeeten, in kaart brengen en daar van een copie leveren ter dispositie van de geintresseerdens hier voor gemeld, en voorts alle Kosten die ter zake dezer zullen vallen voor zyn rekeningh houden.

Aldus in voege voorschreven geaccordeerd en getekend te Darthuysen den achsten february 1797.
[handtekeningen]
8-2-1797: VERVOLG.
Wy ondergetekende zoo in prive als qualiteit eygenaren van de drie nog overige hofsteeden onder Darthuysen gelegen ten westen de Zandweg, en alzo ook geintresseerdens in de schaape driften onder Darthuysen, certificeren en verklaren dat de schikking, afstand en ruylinge in het voorschreve accoord aangegaan en besloten, is buyten onze schade en belangens, dog hebben echter zoo ver dat ter eniger tyd nodig mocht worden geoordeeld, ten bewyze van onze toestemming deze onderteekend, op den achsten february 1797.
[handtekeningen van Cornelia van Broekhuijsen, weduwe van Willem Lockhorst en Wouter van Es]
16-5-1797: Aan het Provintiaal Bestuur s’Lands van Utrecht

Geeven reverentig te kennen mr. Cornelis Jan van Nellensteijn, heer van Broekhuijsen, dat door hem requestrant als eigenaar van de hofsteede de Riet, Oudbroekhuijsen en Westhoef en in die betrekkinge possesseur der respective schaapendriften op de gemeene heide onder Darthuisen ter eenre, en Gysbert van Swieten, Peter van Ekris, en vrouwe Wilhelmina Aetta Kien, douariere bouwens van Horssen in qualiteit als eigenaaren van drie andere hofsteeden meede onder Darthuisen en voor ieder derselver gelijke possessie hebbende op deselve heide, strekkende ten oosten van de scheiding tusschen Darthuisen en Leersum, tot aan de westelijke scheiding der landen behoorende aan de hovsteede de Riet, ter andere sijde, onder approbatie deeser vergaderingis geaccordeerd, dat hij requestrant zoude afstand doen van eene zijner schaapendriften op de voorschreeve heide: soo dat hij in plaats van drie, voortaan maar twee schapendriften op deese gemeene heide soude houden, en speciaal de drift van de hofsteede de Riet opruimen, en daarenteegen de drift van Oudbroekhuisen op de Riet overbrengen, en alsoo den ouden drift van Oudbroekhuisen geheel vernietigen.
En daarenbooven afstaan van zijn recht en eigendom van de dries- en berglanden, behoorende aan de hofsteede de Riet, geleegen ten noorden of boven de gemeene Utrechtse bovenweg, soodanig dat die landen, int vervolg niet anders dan als gemeene heide en berglanden zouden kunnen aangemerkt worden.
16-5-1797: VERVOLG.
Waarteegen voornoemde Gijsbert van Swieten, Pieter van Ekris en vrouwe Wilhelmina Aletta Kien, douariere bouwens, ten behoeve van den requestrant, souden renuntieeren en afstand doen van hun recht op seeker ander stuk heide en bergland, geleegen boven des requestrants bosch genaamd Poederwijk, strekkende aan de oostsijde in de rechting van de scheijding, tusschen het land van Poederwijk, en dat van Maurits Versteeg, uit de gemeene Utrechtse bovenweg, noordwestwaards op tot op de hoogte of heuvel daar voorleggende en vervolgens aan de westsijde van dien berg langs de valey, naar beneeden weeder uitkomende aan deselve Utrechtse bovenweg, juist in de scheiding van het gemelde land van Poederwijk ten westen, ent land van de hovsteede de Riet, alles in soodanige strekking, als de tans staande baaken aan wijsen, en voorts op conditien als breeder vervat zijn bij t’gemelde accoord, den 8 februarij jongstleeden onderteekend ten deesen annex, en waartoe kortheidshalve word gerefereerd:
Welk accoord door de respective geinteresseerdens ten onderlinge genogen gemaakt sijnde, op approbatie van t’Provintiaal Bestuur s’Lands van Utrecht is hij requestrant zig wendende tot deese vergadering, reverentig versoekende, dat ulieden t’selve met ulieder approbatie gelieven te bekrachtigen: t’welk doende etc:
[handtekening]
16-5-1797: VERVOLG.
In de marge staat: Het Committe van Algemeen Welzyn uit het Provinciaal Bestuur ‘s lands van Utrecht ingevolge de authorisatie den 8 dezer ter vergaderinge van het Provintiaal Bestuur verleent, en hierop gehad hebbende het bericht van B. Sluiterman als geauthoriseerd zynde tot de waarneeminge van het comptoir van den 20e en 40e penning approbeerd het bij deze requeste vermelde accoord, mids alvorens aan deze vergadering gebleken is van de gerechtlijke aestimatie der bij accoord gementioneerde landen met verder bewys, dat de 40e penning en respective verhoginge wegens die ruiling of koop zijn voldaan. gedaan t’Utrecht den 28 maart 1797 Ter ordonnantie als boven P. ’t Hoen.
Het Committe van Algemeen Welzijn uit het Provinciaal Bestuur ‘s lands van Utrecht requireerd hierop het bericht van B. Sluiterman als geauthoriseerd zijnde tot de waarneeming van het comptoir van den xx en xl penning om binnen den tijd van acht dagen in te dienen Gedaan t’Utrecht den 17 maart 1797 Ter ordonnantie als boven P. ’t Hoen.
Het Committe van Algemeen Welzijn uit het Provinciaal Bestuur ‘s lands van Utrecht gezien hebbende dat aan de voorschreven mits is voldaan; den staat, dat het bovengemelde appoinctement van den 28 maart 1797, als nu effect zal sorteeren. Gedaan te Utrecht den 16e meij 1797. Ter ordonnantie als boven P. ’t Hoen.
18-4-1797: Wij Jan de Ridder schout, Gijsbert van Swieten, Gijsbert van Vulpen en Peter van Ekris, schepenen van Darthuijsen, hebben op aanschrijvinge van den ontvanger van den 20 en 40en Penningh ’s Lands van Utrecht B. Sluyterman, geëstimeerd de navolgende landen en possessien welke by zeker accoord tusschen mr. Cornelis Jan van Nellesteyn, heer van Broekhuysen, ter eenre en eigenaren of possesseurs van de nabeschreve heyde en bergland onder deze gerechte ter andere zyde op approbatie van het Provintiaal bestuur ’s Lands van Utrecht, aan elkanderen in ruijlinge zijn afgestaan en eerstelijk het geene mr. C.J. van Nellesteyn aan voornoemde eigenaars of posseseurs afstaat bestaande in het recht van een zyner drie schaapendriften op de Darthuysense Heyde zodanig dat hy by vervolg in plaats van drie maar twee zodanige driften op dezelve heyde zal behouden.
Item van zyn recht en eigendom van zodanige hey- en drieslanden als behoren aan zyn hofsteede genaamd de Riet onder Darthuysen gelegen ten noorden of boven de gemeene Utrechtse bovenweg.
Item het geene voornoemde eygenaren en possesseurs daar tegen aan mr. Cornelis Jan van Nellesteyn afstaan bestaande in het recht op zeker stuk heyde en bergland gelegen boven desselfs boschland genaamd Poederwyk, strekkende aande oostzyde in de richting der scheydinge tusschen het land van Poederwyk en dat van Maurits Versteegh uit de gemeene Utrechtse bovenweg, noordwestwaards tot op de hoogte of heuvel daar voor leggende en vervolgens aan de westzyde van den berg langs de valey na beneden, weer uitkomende aan de zelve Utrechtse bovenweg, juyst in de schyding van het gemelte land van Poederwyk ten westen, en het land van de hofsteede de Riet, alles in zodanige strekkinge als de thans staande baken en daar na te graven sloot en wal aanwysen.
Zamen waardig te zyn een zomme van negen hondert en vyftig guldens zegge 950—.
Actum in het gerechtshuys te Darthuysen den 18e april 1797.
In kennisse van my als secretaris
J. de Ridder
6-5-1797: Den heer mr J.C. van Nellesteyn, heer van Broekhuijsen, heeft bij contract in dato 8 february 1797 overgenoomen van Gijsbertus van Zwieten, Peter van Ekris en vrouwe W.A. Kien douairiere Bruwens van Horsse, schapen driften en gemeene heyde geleegen onder Darthuijsen, en by de gerechte aldaar op den 18 april 1797, waardig geoordeeld de somma van 950 gulden.
Waarvan volgens appointement van de representanten ‘s lands van Utrecht in dato den …. 1797 is ontfangen den 40e penning, 1½ per cento en 10 verschenen op den 6 maij 1797.
B. Sluijterman
Geregistreerd ter secretary van den raad van rechtspleeging der stad Utrecht 6-5-1797.
C.A. Zuker
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden

Kenmerken

Datering:
1666-1811
Plaatsnaam:
Darthuizen
Omvang:
0,24
Openbaarheid:
Geheel openbaar
Soort archief:
Archieven van gemeentelijke organen
Herkomst:
Overheid_U
Auteur:
T.M. Lisman-Schaap, H.J. Postema, D. Ruiter
Rechtsvoorgangers:
Gemeentebestuur Darthuizen
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
Categorie:
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden