Archieven

Uw zoekacties: Wijks(ch)e Courant, 1877; p. 1 Dorpsgerechten

064 Dorpsgerechten

beacon
 
 
Inleiding
Deze inventaris bevat de archieven van de dorpsgerechten die hebben gefunctioneerd op het grondgebied van de zes gemeenten die zijn aangesloten bij het Regionaal Archief Zuid-Utrecht.
De archieven van de dorpsgerechten, behalve van die gerechten die functioneerden op het grondgebied van de huidige gemeente Vianen, zijn in april 1997 overgebracht uit Het Utrechts Archief naar de gemeenschappelijke archiefbewaarplaats van het Streekarchivariaat Kromme-Rijngebied-Utrechtse Heuvelrug, de voorganger van het RHC Zuidoost Utrecht, in Wijk bij Duurstede.
Als gevolg van een provinciale grenswijziging werd de gemeente Vianen op 1 januari 2002 ingedeeld bij de provincie Utrecht. Naar aanleiding van deze nieuwe indeling werden in 2008 de "Viaanse" gerechtelijke archieven overgebracht van het Nationaal Archief naar Het Utrechts Archief. In maart 2014 vond vandaar de overdracht plaats naar het RHC Zuidoost Utrecht.
Eind november 2019 zijn de dorpsgerechten van de gerechten die ressorteerden onder de voormalige gemeenten Leerdam en Zederik overgebracht vanuit het Nationaal Archief in 's-Gravenhage naar het RHC Zuidoost Utrecht.
De inventaris is, wat betreft de Utrechtse dorpsgerechten, een uittreksel uit de Inventaris van de archivalia afkomstig van de dorpsgerechten in de provincie Utrecht 1489-1811, door D.T. Koen (Utrecht, 1985; Inventaris 49). Daar vindt u ook een uitgebreide inleiding op deze archieven.
Een aantal inventarisnummers ontbreekt. Deze waren al niet meer aanwezig tijdens de overdracht naar Wijk bij Duurstede. Dit is in de toegang steeds aangegeven.
1. Aanwijzingen voor de gebruiker
Inventaris
39. Gerecht Zuilenstein, Leersum en Ginkel
39.1. Criminele en civiele rechtspraak
734-738 Rol van boetstraffelijke en van civiele zaken; achterin protocollen van akten van vrijwillige zaken, voornamelijk van overdracht en hypotheek
738 1724-1804
064 Dorpsgerechten
Inventaris
39. Gerecht Zuilenstein, Leersum en Ginkel
39.1. Criminele en civiele rechtspraak

734-738 Rol van boetstraffelijke en van civiele zaken; achterin protocollen van akten van vrijwillige zaken, voornamelijk van overdracht en hypotheek
738
1724-1804
Opmerkingen:
Zonder akten van vrijwillige zaken. Regesten door H.J. Postema, december 2011.
1-2-1783: Er zijn nog twee requesten van Gerrard Weenink drossaard te Leersum te kennen geevende dat zeekere Jan Speijkhooven en Huijbert van Meerweijk hadden kunnen goedvinden op maandag die geweest is den 13 Jannuarij jongst leeden des avonds omtrent agt uuren in gezelschap van nog twee andere Perzoonen zig te verschuijlen bij of in zeeker boschje of eijkenwal van Mevrouw Swemmelaar onder deezen Heerlijkheijd geleegen, met dit quadaardig oogmerk om de Perzoon van Willemeijntie Jansen van Apeldoorn welke omtrent die tijd aan het Huijs van den Predicant ter Cathegisatie was geweest, en die bij haar retourneeren na Huijs dat Boschje of wal moest passeeren op te wagten en te molesteeren, welk kwaadaardig dessein genoemde Jan Speijkhooven en Huijbert van Meerwijk ook dadelijk ter uijtvoer hadden gebragt, als hebbende na alvorens eenige knuppels of stokken gebrooken te hebben, uijt of van den tabaks hegge van Dirk Aartse van de Geer, & Jan van Vossestijn, dezelve Willemeijntie Janse van Apeldoorn na dat zij het zelve boschje of wal maar even gepasseerd was tot differente en herhaalde reijse met knuppels of stokken gegooijd en gesmeeten, dat zij haar lijf niet seeker was, nog haar weg konde vervorderen, maar in teegendeel ter conservatie van haar lijf, genoodsaakt was zig in plaads van na Huijs na Leersum te rug te keeren, verzoekende den zelven om deeze en andere reedenen bij requeste geallegeert, teegens de zelve Jan Speijkhooven, en Huijbert van Meerwijk ijder int bijzonder apprehensie corporeel immers ende ten minsten citatie in Perzoon. Zij moeten woensdag 12-2-1783 des voornoens ten 10 uuren voor het gerecht verschijnen.
5-3-1794: Jan Sluijterman en P.J. de Bie, advocaten van het Hof van Utrecht als adviseurs in de zaak tegen Willem van Doornik, gevangene, leveren schriftelijk advies. Het gerecht consenteert als volgt: Willlem is ontrent 40 jaren oud, geboren te Aalten. Hij heeft zich sedert enige tijd schuldig gemaakt aan het plegen van grove en strafbare onordentlijkheden en ontucht met manspersonen, mitsgaders om jonge manspersonen daartoe aan te zoeken en te verleiden. Dat Cornelis van den Broek, een jongeling, geen 18 jaren oud zijnde, omstreeks St. Victor 1792 's avonds gekomen zijnde bij de gevangene, ten einde de maat van een broek te nemen, de gevangen die maat nemende, hem in zijn broek heeft getracht te tasten, zeggende hoe staat er de kleijne kees mee? Dat Cornelis van den Broek dat afkerende en de deur uitgaande, de gevangene, terwijl hij al buiten de deur was, met geweld in zijn broek en naar zijn mannelijkheid heeft getast, daar bij zeggende, alsje bij de deern van Mores was, dan zouwje er dingen mee doen. Heel verhaal. Een half jaar geleden zekere Anthonij Aalwijk een jongeling van 20 jaar kwam 's avonds bij Willem aan huis. Toen hij weg ging, is Willem hem gevolgd tot bij een houtmijt bij de deur van de gevangene staande. Daar kregen zij een gesprek over de vrouwluij, dat onder dat gesprek de gevangene naar de broek van Anthonij Aalwijk heeft getast, verzoekende hem op de klep van zijn broek eens te mogen opendoen. Nog een heel verhaal dat zij in de zomer van 1792 naar Zoelmond zijn geweest om vette beesten te zien en daar in één bed hebben geslapen. Dat Dirk van Vulpen een jongeling van 20 jaren zich tijdens Wijkse kermis 1792 bevindende op het zogenaamde Juffersland onder Leersum. Daar deed Willem de klep van zijn broek open. Ze maakten weer een praatje over de vrouwlieden en Willem pakte Dirk in zijn broek. Tijdens de rogbouw 1792 gebeurde dit opnieuw. Dirk komt vaak bij Willem voor het huis naast hem zitten om te praten over de vrouwlieden. Daarbij probeert Willem hem vaak in zijn broek te pakken. Dat de gevange denzelven Dirk van Vulpen verscheidene keren in de zomer 1792, laatst nog op zondag toen zijn vrouw naar de kerk was, bij zich aan huis heeft verzocht. Ook met ene Tijmen van Gendt, toenmaals als knecht wonende bij .. bij de gevangene gekomen zijnde om zich de maat van een broek te laten neemen. Ook toen heeft hij geprobeerd hem bij zijn mannelijkheid te tasten. Dat gebeurde een andere keer weer toen Tijmen zich bevond op het bundje achter het huis van Teunis Woudenberg. In de zomer 1793 kwam Willem bij Tijmen te Driebergen, waar hij toen werkte, met het verzoek een briefje te tekenen, inhoudende dat hij gevangene hem nooit op een oneerlijke wijze had aangezocht. Willem wordt levenslang verbannen uit Leersum.

Kenmerken

Datering:
1505-1811 (1836)
Plaatsnaam:
Amelisweerd, Amerongen, Bolgerijen, Bunnik, Cothen, Darthuizen, Doorn, Driebergen, Dwarsdijk, Everdingen, Hagestein, Hardenbroek, Heemstede, Hei- en Boeicop, Honswijk, Houten, Kedichem, Grote en Kleine Koppel, Maarschalkerweerd, Lakerveld, Lexmond, Maarn, Maarsbergen, Meerkerk, Middelkoop, Nederlangbroek, Nieuwland, Odijk, Oosterwijk, Oudwulven, Overlangbroek, Schalkwijk, Schonauwen, Schoonrewoerd, Sterkenburg, Tienhoven, Tull en 't Waal, Werkhoven, Wulven, Leersum, Ginkel, Autena, Elst, 't Goy
Omvang:
37,25
Openbaarheid:
Geheel openbaar
Soort archief:
Archieven van rechterlijke organen
Herkomst:
Overheid_A
Auteur:
D.T. Koen, H.J. Postema
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 064 Dorpsgerechten 1505-1811 (1836)
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 064