056 Gerechtsbestuur Darthuizen
056
Gerechtsbestuur Darthuizen
Inleiding
Het kleine gerecht Darthuizen lag tussen de gerechten Leersum, Doorn, Overlangbroek en Nederlangbroek. Het wordt voor het eerst genoemd in 1253 * . De schout van Darthuizen, Everhardus, zoon van Everhardus, oefende namens de domproost van Utrecht het bestuur uit. Het gerecht Darthuizen was een Gaasbeeks leen. In 1459 verviel het dan ook aan de bisschop van Utrecht en later via de Habsburgse landsheren aan de Staten van Utrecht * . In 1714 verkochten de Staten de heerlijke rechten, waarbij de ambachtsheer de schout en schepenen mocht aanstellen, aan Jan van Beuningen (zie inv.nr.35). Na diens dood in 1720 kwam de heerlijkheid Darthuizen door middel van openbare verkoop op 20 augustus 1721 in handen van Frederick Verwout. Na diens overlijden ging de heerlijkheid op 17 mei 1728 over op Johan Verbeek. Toen deze in 1744 stierf verwierf Frederick van de Honert de heerlijke rechten. Vervolgens kwam het goed in bezit van Abraham Jacob van der Dussen die de heerlijkheid op 22 september 1760 kocht. Na het verscheiden van Van der Dussen in 1793 werd Cornelis Jan van Nellesteyn de laatste 18e-eeuwse ambachtsheer. Drie jaar later, werden onder het nieuwe Bataafse bewind, alle heerlijkheden opgeheven.
Ten tijde van de Bataafse republiek werd Darthuizen voor een korte periode (1798-1802) bij Leersum gevoegd. In archivistisch opzicht heeft deze periode weinig sporen nagelaten. In 1802 werd Darthuizen weer een zelfstandig gerecht om in 1811 wederom bij Leersum gevoegd te worden. Om vervolgens in 1816 weer een zelfstandige gemeente te worden. In 1857 kwam Darthuizen definitief bij de gemeente Leersum * .
In het archief viel geen systematische ordening te bespeuren. Derhalve is er (in 1974) gekozen voor een zaaksgewijze ordening van de stukken. In de inventaris zijn ook een viertal stukken opgenomen die betrekking hebben op de ambachtsheren.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Inventarisnummer 15 is helaas zoek geraakt.
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Inventaris
2. Financiën
9 Rekeningen, 1690, 1697
1697: VERVOLG. Item het gemael ende segel volgens de settinge van den voorschreven 21 october 1697 tot214-19-
Item het Eerste familie geld over den jare 1600 seven ende t negentigh conform de settinge daer van sijnde, van dato den elfden maij 1600 seven ende
tnegentigh tot137-17-
Item het twede familie geld over de ingesetenen ingevolge van de settinge van dien van dato den 21 october 1697 werdende het overschot off kort, soo van dese als vorige posten altijd op volgende settingen verandwoord dus137-12-
Item het here gelt conform des rendants manuael ende den aenbreng daer van sijnde, verschenen 1 maij 1600 agt ende tnegentigh tot48-
Mitsgaders van gelijke de Tabaks- ende Henniplanden, als mets aengebragt sijnde voor memorie
Eijndelijk brengt den rendant nog in ontfangh de dorps off buerlasten over de arbeijder gequotiseert, ende verder per mergen omgeslagen over 270 mergen per mergen 16 stuiver volgens de settinge van den 21 october 1697 dus
Intoto238-6
Den ontfangh bedraegt int geheel de somme van ijm.ijc.lxxiiij xvij strs xiiij penn:
Item het Eerste familie geld over den jare 1600 seven ende t negentigh conform de settinge daer van sijnde, van dato den elfden maij 1600 seven ende
tnegentigh tot137-17-
Item het twede familie geld over de ingesetenen ingevolge van de settinge van dien van dato den 21 october 1697 werdende het overschot off kort, soo van dese als vorige posten altijd op volgende settingen verandwoord dus137-12-
Item het here gelt conform des rendants manuael ende den aenbreng daer van sijnde, verschenen 1 maij 1600 agt ende tnegentigh tot48-
Mitsgaders van gelijke de Tabaks- ende Henniplanden, als mets aengebragt sijnde voor memorie
Eijndelijk brengt den rendant nog in ontfangh de dorps off buerlasten over de arbeijder gequotiseert, ende verder per mergen omgeslagen over 270 mergen per mergen 16 stuiver volgens de settinge van den 21 october 1697 dus
Intoto238-6
Den ontfangh bedraegt int geheel de somme van ijm.ijc.lxxiiij xvij strs xiiij penn:
056 Gerechtsbestuur Darthuizen
Inventaris
2. Financiën
9 Rekeningen, 1690, 1697
1697: VERVOLG. Item het gemael ende segel volgens de settinge van den voorschreven 21 october 1697 tot214-19-
Item het Eerste familie geld over den jare 1600 seven ende t negentigh conform de settinge daer van sijnde, van dato den elfden maij 1600 seven ende
tnegentigh tot137-17-
Item het twede familie geld over de ingesetenen ingevolge van de settinge van dien van dato den 21 october 1697 werdende het overschot off kort, soo van dese als vorige posten altijd op volgende settingen verandwoord dus137-12-
Item het here gelt conform des rendants manuael ende den aenbreng daer van sijnde, verschenen 1 maij 1600 agt ende tnegentigh tot48-
Mitsgaders van gelijke de Tabaks- ende Henniplanden, als mets aengebragt sijnde voor memorie
Eijndelijk brengt den rendant nog in ontfangh de dorps off buerlasten over de arbeijder gequotiseert, ende verder per mergen omgeslagen over 270 mergen per mergen 16 stuiver volgens de settinge van den 21 october 1697 dus
Intoto238-6
Den ontfangh bedraegt int geheel de somme van ijm.ijc.lxxiiij xvij strs xiiij penn:
Item het Eerste familie geld over den jare 1600 seven ende t negentigh conform de settinge daer van sijnde, van dato den elfden maij 1600 seven ende
tnegentigh tot137-17-
Item het twede familie geld over de ingesetenen ingevolge van de settinge van dien van dato den 21 october 1697 werdende het overschot off kort, soo van dese als vorige posten altijd op volgende settingen verandwoord dus137-12-
Item het here gelt conform des rendants manuael ende den aenbreng daer van sijnde, verschenen 1 maij 1600 agt ende tnegentigh tot48-
Mitsgaders van gelijke de Tabaks- ende Henniplanden, als mets aengebragt sijnde voor memorie
Eijndelijk brengt den rendant nog in ontfangh de dorps off buerlasten over de arbeijder gequotiseert, ende verder per mergen omgeslagen over 270 mergen per mergen 16 stuiver volgens de settinge van den 21 october 1697 dus
Intoto238-6
Den ontfangh bedraegt int geheel de somme van ijm.ijc.lxxiiij xvij strs xiiij penn:
Datering:
1697
laatste wijziging 02-11-2020
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Kenmerken
Datering:
1666-1811
Plaatsnaam:
Darthuizen
Omvang:
0,24
Openbaarheid:
Geheel openbaar
Soort archief:
Archieven van gemeentelijke organen
Herkomst:
Overheid_U
Auteur:
T.M. Lisman-Schaap, H.J. Postema, D. Ruiter
Rechtsvoorgangers:
Gemeentebestuur Darthuizen
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
Categorie:
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden