Mijn Studiezaal (inloggen)
056 Gerechtsbestuur Darthuizen
056
Gerechtsbestuur Darthuizen
Inleiding
Het kleine gerecht Darthuizen lag tussen de gerechten Leersum, Doorn, Overlangbroek en Nederlangbroek. Het wordt voor het eerst genoemd in 1253 * . De schout van Darthuizen, Everhardus, zoon van Everhardus, oefende namens de domproost van Utrecht het bestuur uit. Het gerecht Darthuizen was een Gaasbeeks leen. In 1459 verviel het dan ook aan de bisschop van Utrecht en later via de Habsburgse landsheren aan de Staten van Utrecht * . In 1714 verkochten de Staten de heerlijke rechten, waarbij de ambachtsheer de schout en schepenen mocht aanstellen, aan Jan van Beuningen (zie inv.nr.35). Na diens dood in 1720 kwam de heerlijkheid Darthuizen door middel van openbare verkoop op 20 augustus 1721 in handen van Frederick Verwout. Na diens overlijden ging de heerlijkheid op 17 mei 1728 over op Johan Verbeek. Toen deze in 1744 stierf verwierf Frederick van de Honert de heerlijke rechten. Vervolgens kwam het goed in bezit van Abraham Jacob van der Dussen die de heerlijkheid op 22 september 1760 kocht. Na het verscheiden van Van der Dussen in 1793 werd Cornelis Jan van Nellesteyn de laatste 18e-eeuwse ambachtsheer. Drie jaar later, werden onder het nieuwe Bataafse bewind, alle heerlijkheden opgeheven.
Ten tijde van de Bataafse republiek werd Darthuizen voor een korte periode (1798-1802) bij Leersum gevoegd. In archivistisch opzicht heeft deze periode weinig sporen nagelaten. In 1802 werd Darthuizen weer een zelfstandig gerecht om in 1811 wederom bij Leersum gevoegd te worden. Om vervolgens in 1816 weer een zelfstandige gemeente te worden. In 1857 kwam Darthuizen definitief bij de gemeente Leersum * .
In het archief viel geen systematische ordening te bespeuren. Derhalve is er (in 1974) gekozen voor een zaaksgewijze ordening van de stukken. In de inventaris zijn ook een viertal stukken opgenomen die betrekking hebben op de ambachtsheren.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Inventarisnummer 15 is helaas zoek geraakt.
Aanwijzingen voor de gebruiker
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Inventaris
4. Openbare orde en gezondheid 
25 Publicaties inzake de bestrijding van veeziekten, 1713, 1714. Gedrukt 
12-12-1713: Extract uyt de resolutien van de Gedeputeerden der Edel Mogende heeren Staten ’s lands van Utrecht.
Martis 12 decembris 1713.
Is na deliberatie goed-gevonden ende verstaan, alle de schouten van den platten lande deser provincie te lasten ende te ordonneren, soo als deselve gelast ende geordonneert word by desen, dat sy, naer receptie deses, hun yeder in haer district sullen hebben te begeven, ende aldaer den tyd van een maend te verblyven, om, soo veel in haer vermogen is, ende door derselver vigilantie, onder Gods goedertieren zegen, te helpen weeren ende beletten den voortgang der sieckten onder het vee; Dat deselve al-om in haer district die ordre sullen hebben te stellen, dat de honden al-daer vast worden geleyd, ende eenige honden los ende lopende bevonden wordende, te besorgen, dat deselve aenstonts onder de voet mogen geschoten worden, tot kosten van die geenen, die deselve honden toe-komen, ende die los hebben laten lopen. Ende sullen de voornoemde schouten weekelyks aan haar Edel Mogende hebben over te leveren een lijste ofte memorie van de quantiteyt der beesten, die in die weeke sullen gestorven sijn, ende van den verderen toestand dier zaken aldaar. Ende sal extract deses aan gemelte schouten, door een van haar Edel Mogende camer-bodens, worden geinsinueert ende gelaten.
Onder-stond
Accordeert met de voorschreven resolutie.
Was geteekent,
P. Voet van Winssen.
Martis 12 decembris 1713.
Is na deliberatie goed-gevonden ende verstaan, alle de schouten van den platten lande deser provincie te lasten ende te ordonneren, soo als deselve gelast ende geordonneert word by desen, dat sy, naer receptie deses, hun yeder in haer district sullen hebben te begeven, ende aldaer den tyd van een maend te verblyven, om, soo veel in haer vermogen is, ende door derselver vigilantie, onder Gods goedertieren zegen, te helpen weeren ende beletten den voortgang der sieckten onder het vee; Dat deselve al-om in haer district die ordre sullen hebben te stellen, dat de honden al-daer vast worden geleyd, ende eenige honden los ende lopende bevonden wordende, te besorgen, dat deselve aenstonts onder de voet mogen geschoten worden, tot kosten van die geenen, die deselve honden toe-komen, ende die los hebben laten lopen. Ende sullen de voornoemde schouten weekelyks aan haar Edel Mogende hebben over te leveren een lijste ofte memorie van de quantiteyt der beesten, die in die weeke sullen gestorven sijn, ende van den verderen toestand dier zaken aldaar. Ende sal extract deses aan gemelte schouten, door een van haar Edel Mogende camer-bodens, worden geinsinueert ende gelaten.
Onder-stond
Accordeert met de voorschreven resolutie.
Was geteekent,
P. Voet van Winssen.
056 Gerechtsbestuur Darthuizen
Inventaris
4. Openbare orde en gezondheid
25 Publicaties inzake de bestrijding van veeziekten, 1713, 1714. Gedrukt
12-12-1713: Extract uyt de resolutien van de Gedeputeerden der Edel Mogende heeren Staten ’s lands van Utrecht.
Martis 12 decembris 1713.
Is na deliberatie goed-gevonden ende verstaan, alle de schouten van den platten lande deser provincie te lasten ende te ordonneren, soo als deselve gelast ende geordonneert word by desen, dat sy, naer receptie deses, hun yeder in haer district sullen hebben te begeven, ende aldaer den tyd van een maend te verblyven, om, soo veel in haer vermogen is, ende door derselver vigilantie, onder Gods goedertieren zegen, te helpen weeren ende beletten den voortgang der sieckten onder het vee; Dat deselve al-om in haer district die ordre sullen hebben te stellen, dat de honden al-daer vast worden geleyd, ende eenige honden los ende lopende bevonden wordende, te besorgen, dat deselve aenstonts onder de voet mogen geschoten worden, tot kosten van die geenen, die deselve honden toe-komen, ende die los hebben laten lopen. Ende sullen de voornoemde schouten weekelyks aan haar Edel Mogende hebben over te leveren een lijste ofte memorie van de quantiteyt der beesten, die in die weeke sullen gestorven sijn, ende van den verderen toestand dier zaken aldaar. Ende sal extract deses aan gemelte schouten, door een van haar Edel Mogende camer-bodens, worden geinsinueert ende gelaten.
Onder-stond
Accordeert met de voorschreven resolutie.
Was geteekent,
P. Voet van Winssen.
Martis 12 decembris 1713.
Is na deliberatie goed-gevonden ende verstaan, alle de schouten van den platten lande deser provincie te lasten ende te ordonneren, soo als deselve gelast ende geordonneert word by desen, dat sy, naer receptie deses, hun yeder in haer district sullen hebben te begeven, ende aldaer den tyd van een maend te verblyven, om, soo veel in haer vermogen is, ende door derselver vigilantie, onder Gods goedertieren zegen, te helpen weeren ende beletten den voortgang der sieckten onder het vee; Dat deselve al-om in haer district die ordre sullen hebben te stellen, dat de honden al-daer vast worden geleyd, ende eenige honden los ende lopende bevonden wordende, te besorgen, dat deselve aenstonts onder de voet mogen geschoten worden, tot kosten van die geenen, die deselve honden toe-komen, ende die los hebben laten lopen. Ende sullen de voornoemde schouten weekelyks aan haar Edel Mogende hebben over te leveren een lijste ofte memorie van de quantiteyt der beesten, die in die weeke sullen gestorven sijn, ende van den verderen toestand dier zaken aldaar. Ende sal extract deses aan gemelte schouten, door een van haar Edel Mogende camer-bodens, worden geinsinueert ende gelaten.
Onder-stond
Accordeert met de voorschreven resolutie.
Was geteekent,
P. Voet van Winssen.
Datering:
12-12-1713
laatste wijziging 04-11-2020
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Kenmerken
Datering:
1666-1811
Plaatsnaam:
Darthuizen
Omvang:
0,24
Openbaarheid:
Geheel openbaar
Soort archief:
Archieven van gemeentelijke organen
Herkomst:
Overheid_U
Auteur:
T.M. Lisman-Schaap, H.J. Postema, D. Ruiter
Rechtsvoorgangers:
Gemeentebestuur Darthuizen
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
Categorie:
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden