056 Gerechtsbestuur Darthuizen
056
Gerechtsbestuur Darthuizen
Inleiding
Het kleine gerecht Darthuizen lag tussen de gerechten Leersum, Doorn, Overlangbroek en Nederlangbroek. Het wordt voor het eerst genoemd in 1253 * . De schout van Darthuizen, Everhardus, zoon van Everhardus, oefende namens de domproost van Utrecht het bestuur uit. Het gerecht Darthuizen was een Gaasbeeks leen. In 1459 verviel het dan ook aan de bisschop van Utrecht en later via de Habsburgse landsheren aan de Staten van Utrecht * . In 1714 verkochten de Staten de heerlijke rechten, waarbij de ambachtsheer de schout en schepenen mocht aanstellen, aan Jan van Beuningen (zie inv.nr.35). Na diens dood in 1720 kwam de heerlijkheid Darthuizen door middel van openbare verkoop op 20 augustus 1721 in handen van Frederick Verwout. Na diens overlijden ging de heerlijkheid op 17 mei 1728 over op Johan Verbeek. Toen deze in 1744 stierf verwierf Frederick van de Honert de heerlijke rechten. Vervolgens kwam het goed in bezit van Abraham Jacob van der Dussen die de heerlijkheid op 22 september 1760 kocht. Na het verscheiden van Van der Dussen in 1793 werd Cornelis Jan van Nellesteyn de laatste 18e-eeuwse ambachtsheer. Drie jaar later, werden onder het nieuwe Bataafse bewind, alle heerlijkheden opgeheven.
Ten tijde van de Bataafse republiek werd Darthuizen voor een korte periode (1798-1802) bij Leersum gevoegd. In archivistisch opzicht heeft deze periode weinig sporen nagelaten. In 1802 werd Darthuizen weer een zelfstandig gerecht om in 1811 wederom bij Leersum gevoegd te worden. Om vervolgens in 1816 weer een zelfstandige gemeente te worden. In 1857 kwam Darthuizen definitief bij de gemeente Leersum * .
In het archief viel geen systematische ordening te bespeuren. Derhalve is er (in 1974) gekozen voor een zaaksgewijze ordening van de stukken. In de inventaris zijn ook een viertal stukken opgenomen die betrekking hebben op de ambachtsheren.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Inventarisnummer 15 is helaas zoek geraakt.
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Inventaris
8. Stukken betreffende de ambachtsheren van Darthuizen
35 Stukken betreffende de verkoop door de Staten van Utrecht van de ambachtsheerlijkheid Darthuizen aan Jan van Beuningen, 1714
12-5-1714: Conditien ende Voorwaarden, waar nae de Ed: Mog: Heeren Staten ’s Lands van Utrecht, door de heeren derselver gecommitterden, in-gevolge van haar Edel Mogende resolutie, den 24en. maart 1714. ter beschryvinge genomen, sullen verkoopen, by openbaren op-slag, aan de meest-biedende, de na-beschreve ambachts-heerlyckheden, gelegen in de provincie van Utrecht.
I.
In den eersten sal men de na-beschreven ambachts-heerlyckheden verkoopen voor guldens van 22 stuyvers het stuck, vry geld van alles, sullende de kopers gehouden zyn te betalen het recht van den 40en. penning, zegels, transport, als anders; dog die hare coop-penningen voor de nabeschreven termynen voldoen, sullen mogen volstaan met guldens van 20 stuyvers.
II.
De kopers sullen boven hare te belovene koop-penningen, sonder eenige kortinge, tot randsoen betalen eene stuyver op yder gulden.
III.
De koopers sullen hare te belovene coop-penningen betalen aen handen van den rent-meester van de Domainen in twee termynen; alsse: de eene helfte van dien contant, ofte binnen den tyd van ses weecken, ende d’andere helfte binnen ses weecken daar nae, by welcke laatste betalinge de kopers gedaan sal worden behoorlyk transport ende overgifte van de voorschreven ambachts-heerlykheden, met belofte van vrydinge ende waringe als recht is, daar ende soo sulcx behoort.
I.
In den eersten sal men de na-beschreven ambachts-heerlyckheden verkoopen voor guldens van 22 stuyvers het stuck, vry geld van alles, sullende de kopers gehouden zyn te betalen het recht van den 40en. penning, zegels, transport, als anders; dog die hare coop-penningen voor de nabeschreven termynen voldoen, sullen mogen volstaan met guldens van 20 stuyvers.
II.
De kopers sullen boven hare te belovene koop-penningen, sonder eenige kortinge, tot randsoen betalen eene stuyver op yder gulden.
III.
De koopers sullen hare te belovene coop-penningen betalen aen handen van den rent-meester van de Domainen in twee termynen; alsse: de eene helfte van dien contant, ofte binnen den tyd van ses weecken, ende d’andere helfte binnen ses weecken daar nae, by welcke laatste betalinge de kopers gedaan sal worden behoorlyk transport ende overgifte van de voorschreven ambachts-heerlykheden, met belofte van vrydinge ende waringe als recht is, daar ende soo sulcx behoort.
056 Gerechtsbestuur Darthuizen
Inventaris
8. Stukken betreffende de ambachtsheren van Darthuizen
35 Stukken betreffende de verkoop door de Staten van Utrecht van de ambachtsheerlijkheid Darthuizen aan Jan van Beuningen, 1714
12-5-1714: Conditien ende Voorwaarden, waar nae de Ed: Mog: Heeren Staten ’s Lands van Utrecht, door de heeren derselver gecommitterden, in-gevolge van haar Edel Mogende resolutie, den 24en. maart 1714. ter beschryvinge genomen, sullen verkoopen, by openbaren op-slag, aan de meest-biedende, de na-beschreve ambachts-heerlyckheden, gelegen in de provincie van Utrecht.
I.
In den eersten sal men de na-beschreven ambachts-heerlyckheden verkoopen voor guldens van 22 stuyvers het stuck, vry geld van alles, sullende de kopers gehouden zyn te betalen het recht van den 40en. penning, zegels, transport, als anders; dog die hare coop-penningen voor de nabeschreven termynen voldoen, sullen mogen volstaan met guldens van 20 stuyvers.
II.
De kopers sullen boven hare te belovene koop-penningen, sonder eenige kortinge, tot randsoen betalen eene stuyver op yder gulden.
III.
De koopers sullen hare te belovene coop-penningen betalen aen handen van den rent-meester van de Domainen in twee termynen; alsse: de eene helfte van dien contant, ofte binnen den tyd van ses weecken, ende d’andere helfte binnen ses weecken daar nae, by welcke laatste betalinge de kopers gedaan sal worden behoorlyk transport ende overgifte van de voorschreven ambachts-heerlykheden, met belofte van vrydinge ende waringe als recht is, daar ende soo sulcx behoort.
I.
In den eersten sal men de na-beschreven ambachts-heerlyckheden verkoopen voor guldens van 22 stuyvers het stuck, vry geld van alles, sullende de kopers gehouden zyn te betalen het recht van den 40en. penning, zegels, transport, als anders; dog die hare coop-penningen voor de nabeschreven termynen voldoen, sullen mogen volstaan met guldens van 20 stuyvers.
II.
De kopers sullen boven hare te belovene koop-penningen, sonder eenige kortinge, tot randsoen betalen eene stuyver op yder gulden.
III.
De koopers sullen hare te belovene coop-penningen betalen aen handen van den rent-meester van de Domainen in twee termynen; alsse: de eene helfte van dien contant, ofte binnen den tyd van ses weecken, ende d’andere helfte binnen ses weecken daar nae, by welcke laatste betalinge de kopers gedaan sal worden behoorlyk transport ende overgifte van de voorschreven ambachts-heerlykheden, met belofte van vrydinge ende waringe als recht is, daar ende soo sulcx behoort.
Datering:
12-5-1714
laatste wijziging 04-11-2020
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Kenmerken
Datering:
1666-1811
Plaatsnaam:
Darthuizen
Omvang:
0,24
Openbaarheid:
Geheel openbaar
Soort archief:
Archieven van gemeentelijke organen
Herkomst:
Overheid_U
Auteur:
T.M. Lisman-Schaap, H.J. Postema, D. Ruiter
Rechtsvoorgangers:
Gemeentebestuur Darthuizen
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
Categorie:
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden