Kranten

Uw zoekacties: Wijks(ch)e Courant, 1903; p. 340 Gerechtsbestuur Darthuizen

056 Gerechtsbestuur Darthuizen

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
056   Gerechtsbestuur Darthuizen
Inleiding
Het kleine gerecht Darthuizen lag tussen de gerechten Leersum, Doorn, Overlangbroek en Nederlangbroek. Het wordt voor het eerst genoemd in 1253 *  . De schout van Darthuizen, Everhardus, zoon van Everhardus, oefende namens de domproost van Utrecht het bestuur uit. Het gerecht Darthuizen was een Gaasbeeks leen. In 1459 verviel het dan ook aan de bisschop van Utrecht en later via de Habsburgse landsheren aan de Staten van Utrecht *  . In 1714 verkochten de Staten de heerlijke rechten, waarbij de ambachtsheer de schout en schepenen mocht aanstellen, aan Jan van Beuningen (zie inv.nr.35). Na diens dood in 1720 kwam de heerlijkheid Darthuizen door middel van openbare verkoop op 20 augustus 1721 in handen van Frederick Verwout. Na diens overlijden ging de heerlijkheid op 17 mei 1728 over op Johan Verbeek. Toen deze in 1744 stierf verwierf Frederick van de Honert de heerlijke rechten. Vervolgens kwam het goed in bezit van Abraham Jacob van der Dussen die de heerlijkheid op 22 september 1760 kocht. Na het verscheiden van Van der Dussen in 1793 werd Cornelis Jan van Nellesteyn de laatste 18e-eeuwse ambachtsheer. Drie jaar later, werden onder het nieuwe Bataafse bewind, alle heerlijkheden opgeheven.
Ten tijde van de Bataafse republiek werd Darthuizen voor een korte periode (1798-1802) bij Leersum gevoegd. In archivistisch opzicht heeft deze periode weinig sporen nagelaten. In 1802 werd Darthuizen weer een zelfstandig gerecht om in 1811 wederom bij Leersum gevoegd te worden. Om vervolgens in 1816 weer een zelfstandige gemeente te worden. In 1857 kwam Darthuizen definitief bij de gemeente Leersum *  .
In het archief viel geen systematische ordening te bespeuren. Derhalve is er (in 1974) gekozen voor een zaaksgewijze ordening van de stukken. In de inventaris zijn ook een viertal stukken opgenomen die betrekking hebben op de ambachtsheren.
Het archiefje is 0,40 strekkende meter groot.
Inventarisnummer 15 is helaas zoek geraakt.
Aanwijzingen voor de gebruiker
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Inventaris
1. Verkiezingen, functionarissen, personeel
2. Financiën
3. Belastingen
4. Openbare orde en gezondheid
5. Waterstaat, verkeer en vervoer
6. Armenzorg, onderwijs en kerkelijke zaken
7. Militaire zaken
8. Stukken betreffende de ambachtsheren van Darthuizen
35 Stukken betreffende de verkoop door de Staten van Utrecht van de ambachtsheerlijkheid Darthuizen aan Jan van Beuningen, 1714
056 Gerechtsbestuur Darthuizen
Inventaris
8. Stukken betreffende de ambachtsheren van Darthuizen
35
Stukken betreffende de verkoop door de Staten van Utrecht van de ambachtsheerlijkheid Darthuizen aan Jan van Beuningen, 1714
Datering:
, 1714.
Omvang:
1 omslag
NB:
Transcriptie door H.J. Postema, 2011.
laatste wijziging 04-11-2020
12-5-1714: Eersame, Vrome.
Hier nevens senden wy ulieden een gedruckt exemplaar van de conditien der verkopinge van de ambachts-heerlykheden, daar by gespecificeert, die deselve sullen leggen in den gerechts-huyse van u district, om by yder, des requirerende, te sullen konnen werden na-gesien.
Hier mede blyft Gode bevolen. Geschreven t’Utrecht desen 12. may 1714.
[handtekening]
Ter Ordonnantie van de Edel Mogende Heeren Staten ’s Lands van Utrecht
[handtekening]
12-5-1714: Conditien ende Voorwaarden, waar nae de Ed: Mog: Heeren Staten ’s Lands van Utrecht, door de heeren derselver gecommitterden, in-gevolge van haar Edel Mogende resolutie, den 24en. maart 1714. ter beschryvinge genomen, sullen verkoopen, by openbaren op-slag, aan de meest-biedende, de na-beschreve ambachts-heerlyckheden, gelegen in de provincie van Utrecht.
I.
In den eersten sal men de na-beschreven ambachts-heerlyckheden verkoopen voor guldens van 22 stuyvers het stuck, vry geld van alles, sullende de kopers gehouden zyn te betalen het recht van den 40en. penning, zegels, transport, als anders; dog die hare coop-penningen voor de nabeschreven termynen voldoen, sullen mogen volstaan met guldens van 20 stuyvers.
II.
De kopers sullen boven hare te belovene koop-penningen, sonder eenige kortinge, tot randsoen betalen eene stuyver op yder gulden.
III.
De koopers sullen hare te belovene coop-penningen betalen aen handen van den rent-meester van de Domainen in twee termynen; alsse: de eene helfte van dien contant, ofte binnen den tyd van ses weecken, ende d’andere helfte binnen ses weecken daar nae, by welcke laatste betalinge de kopers gedaan sal worden behoorlyk transport ende overgifte van de voorschreven ambachts-heerlykheden, met belofte van vrydinge ende waringe als recht is, daar ende soo sulcx behoort.
12-5-1714: VERVOLG.
IV.
De voorschreven ambachts-heerlyckheden sullen verkoft worden met alle de preeminentien, gerechtigheden ende emolumenten, die daar toe behooren, als het stellen van schouten, gadermeesters, secretarissen, schepenen, costers, doodgravers, gerechts-bodens, midsgaders schippers, daar sulcx plaatse heeft, ende alle het geene daar verder aan soude mogen dependeren, ende daar-en-boven genieten de pacht-penningen, die de respective schouten ende secretarissen jaarlycx aan het comptoir van haar Edel Mogende Domeynen, wegens hare bedieningen gewoon zyn te betalen; dog houden haar Edel Mogende aan haar, het recht van approberen ende improberen van beroepingen van predicanten, midsgaders het aanstellen van waartslieden.
V.
De koopers sullen gehouden zyn de respective schouten, secretarissen ende andere bedienden, door haar Edel Mogende alrede aangestelt, ende in bedieninge zynde, daar inne haar leven lang te laten continueren, mids borge stellende tot genoegen van de ambachts-heeren, alles ingevolge van de generale ordonnantie.
VI.
Ende indien daar over eenige verschillen tusschen den ambachts-heer ende den bedienden quamen te ontstaan, sullen die voor de ordinaris justitie moeten werden geventileert, ende aldaar gedecideert.
VII.
De voorschreven schouten ende secretarissen, nu in dienst zynde, zullen gehouden blyven, geduerende haar leven, den vierden penning, waar op deselve wegens hare ampten zyn gestelt, te betalen aan ’t comptoir van haar Edel Mogende dog die na derselver overlyden of af-stand, door de ambachts-heeren van dese heerlykheden in derselver plaatse worden aangestelt, daar van vry ende exempt zyn.
12-5-1714: VERVOLG.
VIII.
De koopers van de ambachts-heerlykheden zullen noyt, uyt hoofde van dien aenkoop, in ’t familie-geld of extraordinaris middel worden gestelt, ende die geene die daar inne alreede contribueren, uyt hoofde van dien aankoop daar inne niet werden verhoogt.
IX.
Het recht van naasting, hetgeen haar Edel Mogende tot nog toe in de dorpen ende districten van Abcoude Statengerecht, Camerick Statengerecht, Demmerick, Vinckeveen, ende Oudhuysen, door haren rentmeester van de Domainen hebben geëxerceert, sal aan den jegenwoordigen rentmeester van de Domainen, zyn leven lang geduerende, verblyven, ende nae desselfs doode, overgaan aan de koopers van de respective heerlyckheden voorschreven. Ende sal het recht van den 13en. penning over Abcoude Statengerecht, Demmerick, Vinckeveen, ende Camerick Statengerecht, van alle landeryen, onder deselve verkoft wordende, ‘tgeen ten behouve van haar Edel Mogende is verantwoord geworden, ten eersten ten voordeele van de kopers komen.
X.
De kopers sullen gehouden zyn by den slag te stellen twee suffisante borgen, tot genoegen van de heeren verkopers, die hen elck een voor al ende als principaal, onder de renuntiatie van exceptie, van excussie ende divisie, de effecten van dien hun bekent zynde, neffens de principale kopers, voor de voldoeninge deser conditien sullen verbinden.
XI.
Ende by gebreecke van dien, salmen de gemynde parthyen andermaal opveylen tot schade van den koper, ende voordeel van haar Edel Mogende soo het selve meerder mochte gelden.
XII.
Zoo een ofte meer te gelyck myn spraacken, soo sullen haar Edel Mogende gecommitteerden den slag mogen gunnen die het haar gelieven sal, ofte andermaal mogen doen op-veylen.
12-5-1714: VERVOLG.
Geeft jaarlyx aen ’t comptoir van de Domainen
Schout 37-10- De Heerlyckheyd van EEMNES Binnen-dycx.
Secretaris 1-10-

Schout 87-10- De Heerlyckheyd van EEMNES Buyten-dycx.
Secretaris 1-0-

Schout 6-5- De Heerlyckheyd Ter EEM.
Secretaris 1-10-

Schout 18-15- De Heerlyckheyd van BAARN.
Secretaris 1-10-

Schout 22-10- De Heerlykheyd van SOEST, en de BIRCKT.
Secretaris 1-10-

Schout 50-0- De Heerlyckheyd van BUNSCHOTEN.
Secretaris 6-0-

Schout 30-0- De Heerlyckheyd van DUYST, de HAER ende SEVENHUYSEN.
Secretaris 1-0-

Schout 31-5 De Heerlyckheyd van WOUDENBERG.
Secretaris 0-10-

Schout 62-10- De Heerlyckheyd van’t HOOGLAND.
Secretaris 1-10-

Schout 41-5- De Heerlyckheyd van LEUSDEN, cum suis, als Hamersveld, en Snorrenhoef.
Secretaris 3-0-

Schout 25-0- De Heerlyckheyd van MAERSSEN.
Secretaris 3-0-

Schout 18-15- De Heerlyckheyd van LOENEN Staten Gerecht.
Secretaris 1-0-

Schout 42-10- De Heerlyckheyd van LANGE-RUYGE-WEYDE.
Secretaris 1-0-

Schout 12-10- De Heerlyckheyd van BREUCKELEN Staten Gerecht
Secretaris 0-6-

Schout 5-0- De Heerlyckheyd van buyten de WITTE-VROUWEN-POORT.
Secretaris 2-0-

Schout 2-13- De Heerlyckheyd van buyten de CATHARINE-POORT.
Secretaris 2-0-

Schout 2-13- De Heerlyckheyd van buyten de TOLLE-STEEG-POORT.
Secretaris 2-0-

Schout 62-10- De Heerlyckheyd van HOUTEN en ‘tGOY.
Secretaris 1-10-

Schout 50-0- De Heerlyckheyd van BUNNICK ende VECHTEN.
Secretaris 0-10-

Schout 87-10- De Heerlyckheyd van WERCKHOVEN.
Secretaris 1-0-
12-5-1714: VERVOLG.

Schout 13-15- De Heerlyckheyd van HONSWYK.
Secretaris 1-0-

Schout 3-15- De Heerlyckheyd van DARTHUYSEN.
Secretaris 0-5-

Schout 7-10- De Heerlyckheyd van OVER-LANG-BROECK.
Secretaris

Schout 8-0- De Heerlyckheyd van de BILD.
En geniet daar tegens vier gulden voor ’t in den eed brengen der schepenen.
Nota: De Vrouwe van Hagendoorn stelt jaarlyx twee scheepen ende de andere den rentmeester.

Schout 62-10- De Heerlyckheyd van CAMERICK Staten Gerecht, met den Houdyck.
Secretaris 1-10-

Schout 20-0- De Heerlyckheyd van THEMAAT Staten Gerecht
Secretaris 0-6-

Schout 12-10- De Heerlyckheyd van OUDHUYSEN.
Secretaris 0-15-

Schout 40-0- De Heerlyckheyd van ABCOUDE Staten Gerecht ende BAMBRUGGE, met het secretaris. 2-0-0Slot te Abcoude met den Opstal, als mede ’t land daar aan specterende.

Schout 12-10- De Heerlyckheyd van VINCKEVEEN.
Secretaris 1-10-

Schout 25-0- De Heerlyckheyd van DEMMERICK.
Secretaris 1-10-
35-1 Akte betreffende de verkoop van de heerlijkheid Darthuizen, 23 november 1714 i
36 Stukken betreffende een akkoord gesloten tussen Cornelis Jan van Nellesteyn enerzijds en Gijsbert van Swieten, Pieter van Ekris en Wilhelmina Aletta Kien anderzijds, over de afstand van een van de schapendriften en de ruil van percelen heideland gelegen onder Darthuizen, 1797
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden

Kenmerken

Datering:
1666-1811
Plaatsnaam:
Darthuizen
Omvang:
0,24
Openbaarheid:
Geheel openbaar
Soort archief:
Archieven van gemeentelijke organen
Herkomst:
Overheid_U
Auteur:
T.M. Lisman-Schaap, H.J. Postema, D. Ruiter
Rechtsvoorgangers:
Gemeentebestuur Darthuizen
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Regionaal Archief Zuid-Utrecht, Wijk bij Duurstede. Toegang 056 Gerechtsbestuur Darthuizen 1666-1811
VERKORT:
NL-WbdRAZU. 056
Categorie:
laatste wijziging 21-10-2021
428 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden