Gepubliceerd op 8 mei 2023 in Verhalen.

Op zondag 17 juli 1949 werd de bevolking van Amerongen opgeschrikt door het bericht dat de Kolom van Waterloo, beter bekend in de volksmond als “Naald” of “Kolom”, plotseling was verdwenen. In 1813 had de toenmalige bewoonster van kasteel Amerongen, gravin douairière van Athlone, deze herdenkingszuil laten plaatsen in het Amerongse Bos. Dat had ze gedaan uit dankbaarheid voor de overwinning op de Fransen tijdens de Slag bij Waterloo. Afstammelingen van de gravin stelden later een fraai stukje terrein in het Amerongse Bos met uitzicht op de Gelderse Vallei voor de kolom ter beschikking. Helaas moest een paar jaar voor de Tweede Wereldoorlog de toenmalige graaf wegens omstandigheden een deel van zijn bosbezit verkopen waaronder het stukje waarop de zuil stond. De nieuwe eigenaar was beleggingsmaatschappij Unitas. Volgens een gentlemen’s agreement werd overeengekomen dat Unitas de Naald zou onderhouden en handhaven,. Echter, de nieuwe eigenaar keek nooit naar de kolom om. Het gemeentebestuur vroeg daarom aan de maatschappij het monument te schenken aan de gemeente zodat deze het onderhoud op zich kon nemen. Het duurde bijna een jaar voordat Unitas iets van zich liet horen. Het schokkende antwoord luidde dat de beleggingsmaatschappij van plan was het monument af te breken. Indien de gemeente daarop prijs stelde mocht het de brokstukken hebben om het elders op te bouwen..

Bijna dertien jaar later werd het mysterie van de verdwenen zuil opgelost. Dat gebeurde kort  na de pensionering van de boswachter van Unitas. Brandweerlieden priemden toen tijdens een bijzonder regenachtige nacht de Amerongse Berg af en vonden zowaar de vier grote stukken van de kolom onbeschadigd en geheel compleet. In 1963 werd het monument onder veel belangstelling, in ere hersteld.

Het Regionaal Archief Zuid Utrecht is in het bezit van een alleraardigst plakboek met krantenknipsels  over deze affaire en foto’s van de onthulling van de zuil. We nodigen u uit om het in te zien.